Re-Post By ACM 3-4-2013
ရဲလင္းလင္းသန္း.
ယခုေနာက္ပိုင္း ကိစၥ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ethics (က်င့္ဝတ္) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာလာၾကသလို အြန္လိုင္းအသံုးျပဳတဲ့အပိုင္းမွ
MTDC မွ ကိုစိုးမင္းထြန္းက “ျမန္မာျပည္မွာက တင္းထားတဲ့ အေနအထားကေန ျဖည္းျဖည္းခ်င္းမဟုတ္ဘဲ ႐ုတ္တရက္ လႊတ္ခ်လိုက္လို႔ လႈပ္ခတ္မႈေတြ မ်ားလာတယ္၊ မိုဘိုင္းဖုန္းမွာပါ အင္တာနက္ သံုးလို႔ ရတာကေန ဘယ္မွာ ဘာျဖစ္တယ္ ခ်က္ခ်င္းတင္ႏိုင္လာတယ္၊ တခ်ိဳ႕ အစြန္းေရာက္တဲ့ အေရးအသားေတြေၾကာင့္ စိတ္ခံစားခ်က္ကို မထိန္းႏိုင္တဲ့ လူေတြၾကားမွာ တံု႔ျပန္ၾကတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တစ္ကမၻာလံုးမွာ ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ပိုအသံုးမ်ားလို႔ cyber abuse ေတြက ဆို ရွယ္နက္ဝပ္ခ္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚမွာ ေတြ႕ရမ်ားတယ္လို႔ သိရတယ္။ဆိုရွယ္နက္ဝပ္ခ္ကို စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအတြက္ စတင္အသံုးျပဳရာကေန လူမ်ိဳးေရး၊ ႏိုင္ငံေရးလံႈ႕ေဆာ္လိုသူေတြရဲ႕ ဝင္ေရာက္ ဝါဒျဖန္႔မႈေတြ ေပၚေပါက္လာၿပီး အာရပ္ေႏြဦးလို အဓိက႐ုဏ္းေတြအထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လံႈ႕ေဆာ္မႈကို တံု႔ျပန္တာ နည္းလာ
Yangon Heartz Media မွ ကိုေဇာ္ေဇာ္မ်ိဳးလြင္က “ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးႀကီးနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ဦးတည္တိုက္ခိုက္တာမ်ိဳး ေတြလဲ အခုဆို ေတြ႕လာရတာပဲ၊ အဲဒါကို အျပန္အလွန္ တံု႔ျပန္ေနတာမ်ိဳး ရွိခဲ့ဖူးေပမဲ့ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ မေတြ႕ရသေလာက္ နည္းသြားတယ္၊ ဒီသတင္းကို စျဖန္႔တဲ့လူ ကိုယ္တိုင္က တစ္ဖက္တည္းကို အလြန္ ေရးထားတာမ်ိဳးကေတာ့ ethics မရွိရာက်တယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
“လံႈ႕ေဆာ္မႈဆန္ဆန္ သတင္းေတြရဲ႕ ဒဏ္ကို ခံရတာမွာ လူလတ္ပိုင္း ပိုမ်ားတယ္၊ ၂၅ နဲ႔ ၄၀ ၾကားေပါ့၊ လူငယ္ပိုင္းကေတာ့ သိပ္ၿပီး စိတ္ဝင္စားပံုမေပၚဘူး၊ ဒီလို ဆိုက္ဘာေႏွာင့္ယွက္မႈ မမွန္သတင္း၊ မွန္ သတင္းေတြကို စိတ္လိုက္မာန္ပါမလုပ္ဘဲ ဒါကို အေရးမႀကီးဘူးလို႔ သေဘာထားႏိုင္ရင္ ကိုယ္က ဆိုရွယ္နက္ဝပ္ခ္ကို အႏိုင္ပိုင္းၿပီး သံုးတဲ့သူျဖစ္တယ္”လို႔ ကိုေဇာ္ေဇာ္မ်ိဳးလြင္က သူ႕အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။
ဖုန္းနဲ႔ အြန္လိုင္း သံုးသူမ်ားလာအရင္က ျပည္တြင္းမွာ အြန္လိုင္းသံုးစြဲ သူဦးေရ နည္းပါးၿပီး မိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္ အသံုးျပဳႏိုင္ခ်ိန္မွာေတာ့ အြန္လိုင္း အသံုးျပဳသူ သိသိသာသာ တိုးတက္လာ ၿပီး အြန္လိုင္း မီဒီယာေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္ဝက္ဘ္ဆိုက္နဲ႔ ဘေလာ့ဂ္ေရးသားသူေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာ ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာ့အင္တာနက္မွ မန္ေနးဂ်င္း ဒါ႐ိုက္တာ ကိုေဇာ္ထြဋ္က “အြန္လိုင္းအသံုးျပဳမႈကို သီးသန္႔ႀကီး ဥပေဒနဲ႔ ဘာနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔မလိုဘူးဆိုရင္ေတာ
“ဒါေပမဲ့ ေစာင့္ထိန္းတာ မေစာင့္ထိန္းတာကလဲ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ က်င့္ဝတ္နဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္၊ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပဲ တာဝန္ယူရမွာ၊ တရားမ ေၾကာင္းအရ ဆိုရင္ အြန္လိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တည္ဆဲ ဥပေဒ ဘာမွမရွိေပမဲ့ တစ္ဖက္ဖက္မွာ တိုင္းတာလို႔မရတဲ့ နစ္နာမႈမ်ိဳး ျဖစ္လာရင္ နစ္နာသူက ျပန္ၿပီး တရားစြဲေတာင္းခံတာမ်ိဳး ရွိလာႏိုင္တယ္”လို႔ ကိုေဇာ္ထြဋ္က ဆိုပါတယ္။
အျပင္မွာပါ မႈခင္းျဖစ္ႏိုင္အြန္လိုင္းေပၚမွာ အေျခအေနမွန္ မဟုတ္ဘဲ တလြဲ အသေရဖ်က္ခံရ တာမ်ိဳးေတြကေန အျပင္ေလာကမွာပါ မႈခင္းေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒေၾကာင္းအရ နစ္နာတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔တိုင္းၿပီး တရားစြဲဆိုမႈ ျပဳႏိုင္ေပမဲ့ မလုပ္ျဖစ္ၾက တာမ်ားတဲ့ အေပၚမွာ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အြန္လိုင္း ျပစ္မႈေတြ ပိုမ်ားလာပါတယ္။
အြန္လိုင္းအသံုးျပဳသူေတြအေနနဲ႔ ကိုယ္က စိတ္ဝင္စားလို႔ အမွတ္တမဲ့ like လုပ္လိုက္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုက ကိုယ့္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္း၊ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း၊ ေနာက္ဆံုး ေရတြက္လို႔မရတဲ့ အေနအထားအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိႏိုင္တာကို သတိျပဳသင့္ပါတယ္။
အြန္လိုင္းမွာလည္း က်င့္ဝတ္ရွိသင့္
T - Bit Solution မွ ကိုသက္ေအာင္ မင္းလတ္က “အျပင္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အြန္လိုင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ethics က ရွိသင့္တယ္၊ အြန္လိုင္းမွာတင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားက ဘယ္သူ႕ကိုမွ မထိခိုက္ဘဲ မွန္တာ၊ ကိုယ္ ေျပာတဲ့ကိစၥ ကိုယ္တာဝန္ယူႏိုင္တာမ်ိဳး ရွိရမယ္ ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ဆို အနိ႒ာ႐ံုပံုေတြ တင္တယ္။ လံႈ႕ေဆာ္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အေရးအသားမ်ိဳး တင္တယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္း က ေအးခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးကို လက္ခံထားသူေတြအတြက္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ပဲ။ အၾကမ္းဖက္မႈကို လံႈ႕ ေဆာ္တာက ျပင္ပဥပေဒအရ ၿငိသလို ဖြဲ႕ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားလို႔မရဘူးဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတို႔ရဲ႕ မူလတာဝန္နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြမွာ ပါတယ္လို႔ ကိုသက္ေအာင္မင္းလတ္က ဆိုပါတယ္။
အႏုပညာရွင္တခ်ိဳ႕လည္း အြန္လိုင္းနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာ အသံုးျပဳမႈကေန လူထုနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ တဲ့ပံုစံမ်ိဳး ျပဳလုပ္လာၾက ပါတယ္။ အစစ္အမွန္ရွိသလို အႏုပညာရွင္ ရဲ႕ နာမည္၊ ဓာတ္ပံုကို အသံုးျပဳၿပီး အျခားသူတစ္ဦးက အသံုးခ်တာမ်ိဳးေတြလည္း ေတြ႕လာရပါတယ္။ပံုေတြကို အႏုပညာရွင္ကိုယ္တိုင္က တင္တာမ်ိဳး ရွိသလို အႏုပညာရွင္ေတြရဲ႕ မေတာ္တေရာ္ပံုေတြကို သီးသန္႔တင္တဲ့ page ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။
အျပန္အလွန္ ထိန္းကြပ္လာၾက“အခုေနာက္ပိုင္းဆိုရင္ တစ္ခုခု လံႈ႕ ေဆာ္တဲ့ သတင္းပို႔စ္တစ္ခု အြန္လိုင္းမွာ တက္လာရင္ ဒီသတင္းအေပၚ ခြဲျခမ္းစိတ္ ျဖာၿပီး တျခား႐ႈေထာင့္ေတြကေန ေရးတာမ်ိဳးေတြ ခ်က္ခ်င္းျပန္တင္လာၾကတယ္၊ ဒါက အြန္လိုင္းေပၚမွာပဲ အခ်င္းခ်င္း ျပန္ ထိန္းကြပ္သြားတာမ်ိဳးေပါ့”လို႔ MIDO မွ Executive Director ကိုေနဘုန္းလတ္ က ဆိုပါတယ္။
အြန္လိုင္းမွာသံုးလို႔ ethics ပိုင္း စဥ္းစားစရာ မလိုဘူး၊ ကိုယ့္စာမ်က္ႏွာ ကိုယ္ပိုင္တယ္၊ ေရးခ်င္ တာေရးမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ကို ဆင္ျခင္သင့္တယ္။ ကိုယ့္စာမ်က္ႏွာမွာ ကိုယ္ေရးလည္း သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆီ ေရာက္ၿပီး ပ်ံ႕တာပဲေလ။ Only me နဲ႔ေတာ့ ဘယ္သူမွ မေရးဘူး။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ တာဝန္ မယူႏိုင္တာမ်ိဳး တင္ပါမ်ားလာရင္ ဂုဏ္သိကၡာ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္လို႔ ကိုေနဘုန္းလတ္က သူ႕အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။
ေဝဖန္တာနဲ႔ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားတာ
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဘုရင္ကို အြန္လိုင္းမွာ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားတာကို အေရးယူတဲ့ ဥပေဒ သတ္မွတ္ထားပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အြန္လိုင္း အသံုးျပဳသူေတြ သမၼတ အေပၚ ရင့္သီး႐ိုင္းစိုင္းတဲ့ အသံုးအႏႈန္း မ်ိဳး၊ ေလွာင္ေျပာင္သေရာ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳးကို လက္ခံအသံုးျပဳေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ကိုေနဘုန္းလတ္ကပဲ “သာမန္လူအ ခ်င္းခ်င္း ေျပာတာနဲ႔ အစိုးရပိုင္းကို ေျပာတာ မတူဘူးဆိုတာကို အြန္လိုင္းသံုးတဲ့သူေတြ သိသင့္တယ္၊ မေျပာရဘူး မဟုတ္ဘူး၊ အျပဳသေဘာနဲ႔ ေဝဖန္လို႔ရတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားတာဆိုရင္ေတာ့ အသေရဖ်က္မႈနဲ႔ တရားစြဲမယ္ဆိုရင္ ရတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
လြတ္လပ္ေပမဲ့ အစြန္းမေရာက္သင့္
အြန္လိုင္းအသံုးျပဳသူေတြ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ အသံုးျပဳႏိုင္မႈေပၚမွာ အေျခခံေပမဲ့ အစြန္းေရာက္သမားနဲ႔ ဝါဒျဖန္႔သမားေတြရဲ႕ လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြကိုေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚနဲ႔ လက္ခံသင့္ မခံ သင့္ ဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္။
လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးေတြလည္း အြန္လိုင္းေပၚကို ေရာက္ရွိလာတတ္ၿပီး အဆိုပါ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ကိုယ္တိုင္က အစြန္းတစ္ဖက္ေရာက္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးကို ျပန္ခ်ိဳးေဖာက္ေန တာမ်ိဳးကိုလည္း
ကိုယ္တင္လိုက္တဲ့ သတင္းပို႔စ္၊ အ ျမင္၊ ဓာတ္ပံုနဲ႔ အေၾကာင္းအရာမွာပါဝင္တဲ့ သက္ဆိုင္သူေတြရဲ႕ နာမည္က ခိုင္မာမႈမရွိ ဘဲ လုပ္ၾကံဖန္တီးထားတဲ့ အရာမ်ိဳးဆိုရင္ ကာယကံရွင္ေတြအတြက္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ၊ ဆံုး႐ံႈးမႈ ႀကီးမားႏိုင္ပါတယ္။
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေက်နပ္လို႔ သူမရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ ညႇိဳးႏြမ္းေစတဲ့ အတြင္းေရးတစ္ခုကို အြန္လိုင္း ေပၚမွာ ဓာတ္ပံုနဲ႔တကြ ျဖန္႔ေဝတာမ်ိဳးကေတာ့ က်င့္ဝတ္ပိုင္း ခ်ိဳးေဖာက္ရာက်သလို လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ရာလည္း က်ပါတယ္။
ဟက္ကာမွာလည္း က်င့္ဝတ္ ရွိ
ဟက္ကာေတြကို နည္းပညာကြ်မ္းက်င္သူေတြလို႔ သတ္မွတ္ရာကေန ဖ်က္ဆီးသူေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္လာၾကတာကလည္း က်င့္ဝတ္ပိုင္းနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္လို႔ သိရတယ္။
ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြကို ဝင္ၾကည့္လို႔မရေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳးက လံုျခံဳေရးစနစ္ကို သတိေပးရာက်ေပမဲ့ ဝက္ဘ္ဆိုက္တစ္ခုလံုးကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး ကိုယ္တင္ခ်င္တဲ့ စာေတြ၊ ပံုေတြနဲ႔ ဝင္ၾကည့္သူေတြကိုေဖာ္ျပ တဲ့ (deface) ပံုစံမ်ိဳးကေတာ့ black hacker ေတြနဲ႔ hacktivist ေတြ လုပ္ေလ့ရွိတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။
“Black hacker မွာ ethics လဲ မရွိ ဘူး၊ သူ႕ကိုလဲ ဘယ္သူကမွ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ မရဘူး၊ အခ်က္အလက္ေတြ ေရာင္းစားတယ္၊ ဖ်က္ဆီးတယ္၊ သူလုပ္ခ်င္ရာလုပ္တာ”လို႔ ကိုသက္ေအာင္မင္းလတ္က ရွင္းျပပါတယ္။
ဘယ္လိုလူမ်ိဳးပဲျဖစ္ျဖစ္ အြန္လိုင္းအသံုးျပဳခြင့္ရွိသလို
ရဲလင္းလင္းသန္း.
ယခုေနာက္ပိုင္း ကိစၥ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ethics (က်င့္ဝတ္) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာလာၾကသလို အြန္လိုင္းအသံုးျပဳတဲ့အပိုင္းမွ
MTDC မွ ကိုစိုးမင္းထြန္းက “ျမန္မာျပည္မွာက တင္းထားတဲ့ အေနအထားကေန ျဖည္းျဖည္းခ်င္းမဟုတ္ဘဲ ႐ုတ္တရက္ လႊတ္ခ်လိုက္လို႔ လႈပ္ခတ္မႈေတြ မ်ားလာတယ္၊ မိုဘိုင္းဖုန္းမွာပါ အင္တာနက္ သံုးလို႔ ရတာကေန ဘယ္မွာ ဘာျဖစ္တယ္ ခ်က္ခ်င္းတင္ႏိုင္လာတယ္၊ တခ်ိဳ႕ အစြန္းေရာက္တဲ့ အေရးအသားေတြေၾကာင့္ စိတ္ခံစားခ်က္ကို မထိန္းႏိုင္တဲ့ လူေတြၾကားမွာ တံု႔ျပန္ၾကတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တစ္ကမၻာလံုးမွာ ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ပိုအသံုးမ်ားလို႔ cyber abuse ေတြက ဆို ရွယ္နက္ဝပ္ခ္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚမွာ ေတြ႕ရမ်ားတယ္လို႔ သိရတယ္။ဆိုရွယ္နက္ဝပ္ခ္ကို စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအတြက္ စတင္အသံုးျပဳရာကေန လူမ်ိဳးေရး၊ ႏိုင္ငံေရးလံႈ႕ေဆာ္လိုသူေတြရဲ႕ ဝင္ေရာက္ ဝါဒျဖန္႔မႈေတြ ေပၚေပါက္လာၿပီး အာရပ္ေႏြဦးလို အဓိက႐ုဏ္းေတြအထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လံႈ႕ေဆာ္မႈကို တံု႔ျပန္တာ နည္းလာ
Yangon Heartz Media မွ ကိုေဇာ္ေဇာ္မ်ိဳးလြင္က “ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးႀကီးနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ဦးတည္တိုက္ခိုက္တာမ်ိဳး ေတြလဲ အခုဆို ေတြ႕လာရတာပဲ၊ အဲဒါကို အျပန္အလွန္ တံု႔ျပန္ေနတာမ်ိဳး ရွိခဲ့ဖူးေပမဲ့ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ မေတြ႕ရသေလာက္ နည္းသြားတယ္၊ ဒီသတင္းကို စျဖန္႔တဲ့လူ ကိုယ္တိုင္က တစ္ဖက္တည္းကို အလြန္ ေရးထားတာမ်ိဳးကေတာ့ ethics မရွိရာက်တယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
“လံႈ႕ေဆာ္မႈဆန္ဆန္ သတင္းေတြရဲ႕ ဒဏ္ကို ခံရတာမွာ လူလတ္ပိုင္း ပိုမ်ားတယ္၊ ၂၅ နဲ႔ ၄၀ ၾကားေပါ့၊ လူငယ္ပိုင္းကေတာ့ သိပ္ၿပီး စိတ္ဝင္စားပံုမေပၚဘူး၊ ဒီလို ဆိုက္ဘာေႏွာင့္ယွက္မႈ မမွန္သတင္း၊ မွန္ သတင္းေတြကို စိတ္လိုက္မာန္ပါမလုပ္ဘဲ ဒါကို အေရးမႀကီးဘူးလို႔ သေဘာထားႏိုင္ရင္ ကိုယ္က ဆိုရွယ္နက္ဝပ္ခ္ကို အႏိုင္ပိုင္းၿပီး သံုးတဲ့သူျဖစ္တယ္”လို႔ ကိုေဇာ္ေဇာ္မ်ိဳးလြင္က သူ႕အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။
ဖုန္းနဲ႔ အြန္လိုင္း သံုးသူမ်ားလာအရင္က ျပည္တြင္းမွာ အြန္လိုင္းသံုးစြဲ သူဦးေရ နည္းပါးၿပီး မိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္ အသံုးျပဳႏိုင္ခ်ိန္မွာေတာ့ အြန္လိုင္း အသံုးျပဳသူ သိသိသာသာ တိုးတက္လာ ၿပီး အြန္လိုင္း မီဒီယာေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္ဝက္ဘ္ဆိုက္နဲ႔ ဘေလာ့ဂ္ေရးသားသူေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာ ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာ့အင္တာနက္မွ မန္ေနးဂ်င္း ဒါ႐ိုက္တာ ကိုေဇာ္ထြဋ္က “အြန္လိုင္းအသံုးျပဳမႈကို သီးသန္႔ႀကီး ဥပေဒနဲ႔ ဘာနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔မလိုဘူးဆိုရင္ေတာ
“ဒါေပမဲ့ ေစာင့္ထိန္းတာ မေစာင့္ထိန္းတာကလဲ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ က်င့္ဝတ္နဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္၊ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပဲ တာဝန္ယူရမွာ၊ တရားမ ေၾကာင္းအရ ဆိုရင္ အြန္လိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တည္ဆဲ ဥပေဒ ဘာမွမရွိေပမဲ့ တစ္ဖက္ဖက္မွာ တိုင္းတာလို႔မရတဲ့ နစ္နာမႈမ်ိဳး ျဖစ္လာရင္ နစ္နာသူက ျပန္ၿပီး တရားစြဲေတာင္းခံတာမ်ိဳး ရွိလာႏိုင္တယ္”လို႔ ကိုေဇာ္ထြဋ္က ဆိုပါတယ္။
အျပင္မွာပါ မႈခင္းျဖစ္ႏိုင္အြန္လိုင္းေပၚမွာ အေျခအေနမွန္ မဟုတ္ဘဲ တလြဲ အသေရဖ်က္ခံရ တာမ်ိဳးေတြကေန အျပင္ေလာကမွာပါ မႈခင္းေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒေၾကာင္းအရ နစ္နာတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔တိုင္းၿပီး တရားစြဲဆိုမႈ ျပဳႏိုင္ေပမဲ့ မလုပ္ျဖစ္ၾက တာမ်ားတဲ့ အေပၚမွာ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အြန္လိုင္း ျပစ္မႈေတြ ပိုမ်ားလာပါတယ္။
အြန္လိုင္းအသံုးျပဳသူေတြအေနနဲ႔ ကိုယ္က စိတ္ဝင္စားလို႔ အမွတ္တမဲ့ like လုပ္လိုက္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုက ကိုယ့္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္း၊ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း၊ ေနာက္ဆံုး ေရတြက္လို႔မရတဲ့ အေနအထားအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိႏိုင္တာကို သတိျပဳသင့္ပါတယ္။
အြန္လိုင္းမွာလည္း က်င့္ဝတ္ရွိသင့္
T - Bit Solution မွ ကိုသက္ေအာင္ မင္းလတ္က “အျပင္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အြန္လိုင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ethics က ရွိသင့္တယ္၊ အြန္လိုင္းမွာတင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားက ဘယ္သူ႕ကိုမွ မထိခိုက္ဘဲ မွန္တာ၊ ကိုယ္ ေျပာတဲ့ကိစၥ ကိုယ္တာဝန္ယူႏိုင္တာမ်ိဳး ရွိရမယ္ ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ဆို အနိ႒ာ႐ံုပံုေတြ တင္တယ္။ လံႈ႕ေဆာ္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အေရးအသားမ်ိဳး တင္တယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္း က ေအးခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးကို လက္ခံထားသူေတြအတြက္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ပဲ။ အၾကမ္းဖက္မႈကို လံႈ႕ ေဆာ္တာက ျပင္ပဥပေဒအရ ၿငိသလို ဖြဲ႕ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားလို႔မရဘူးဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတို႔ရဲ႕ မူလတာဝန္နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြမွာ ပါတယ္လို႔ ကိုသက္ေအာင္မင္းလတ္က ဆိုပါတယ္။
အႏုပညာရွင္တခ်ိဳ႕လည္း အြန္လိုင္းနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာ အသံုးျပဳမႈကေန လူထုနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ တဲ့ပံုစံမ်ိဳး ျပဳလုပ္လာၾက ပါတယ္။ အစစ္အမွန္ရွိသလို အႏုပညာရွင္ ရဲ႕ နာမည္၊ ဓာတ္ပံုကို အသံုးျပဳၿပီး အျခားသူတစ္ဦးက အသံုးခ်တာမ်ိဳးေတြလည္း ေတြ႕လာရပါတယ္။ပံုေတြကို အႏုပညာရွင္ကိုယ္တိုင္က တင္တာမ်ိဳး ရွိသလို အႏုပညာရွင္ေတြရဲ႕ မေတာ္တေရာ္ပံုေတြကို သီးသန္႔တင္တဲ့ page ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။
အျပန္အလွန္ ထိန္းကြပ္လာၾက“အခုေနာက္ပိုင္းဆိုရင္ တစ္ခုခု လံႈ႕ ေဆာ္တဲ့ သတင္းပို႔စ္တစ္ခု အြန္လိုင္းမွာ တက္လာရင္ ဒီသတင္းအေပၚ ခြဲျခမ္းစိတ္ ျဖာၿပီး တျခား႐ႈေထာင့္ေတြကေန ေရးတာမ်ိဳးေတြ ခ်က္ခ်င္းျပန္တင္လာၾကတယ္၊ ဒါက အြန္လိုင္းေပၚမွာပဲ အခ်င္းခ်င္း ျပန္ ထိန္းကြပ္သြားတာမ်ိဳးေပါ့”လို႔ MIDO မွ Executive Director ကိုေနဘုန္းလတ္ က ဆိုပါတယ္။
အြန္လိုင္းမွာသံုးလို႔ ethics ပိုင္း စဥ္းစားစရာ မလိုဘူး၊ ကိုယ့္စာမ်က္ႏွာ ကိုယ္ပိုင္တယ္၊ ေရးခ်င္ တာေရးမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ကို ဆင္ျခင္သင့္တယ္။ ကိုယ့္စာမ်က္ႏွာမွာ ကိုယ္ေရးလည္း သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆီ ေရာက္ၿပီး ပ်ံ႕တာပဲေလ။ Only me နဲ႔ေတာ့ ဘယ္သူမွ မေရးဘူး။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ တာဝန္ မယူႏိုင္တာမ်ိဳး တင္ပါမ်ားလာရင္ ဂုဏ္သိကၡာ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္လို႔ ကိုေနဘုန္းလတ္က သူ႕အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။
ေဝဖန္တာနဲ႔ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားတာ
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဘုရင္ကို အြန္လိုင္းမွာ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားတာကို အေရးယူတဲ့ ဥပေဒ သတ္မွတ္ထားပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အြန္လိုင္း အသံုးျပဳသူေတြ သမၼတ အေပၚ ရင့္သီး႐ိုင္းစိုင္းတဲ့ အသံုးအႏႈန္း မ်ိဳး၊ ေလွာင္ေျပာင္သေရာ္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳးကို လက္ခံအသံုးျပဳေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ကိုေနဘုန္းလတ္ကပဲ “သာမန္လူအ ခ်င္းခ်င္း ေျပာတာနဲ႔ အစိုးရပိုင္းကို ေျပာတာ မတူဘူးဆိုတာကို အြန္လိုင္းသံုးတဲ့သူေတြ သိသင့္တယ္၊ မေျပာရဘူး မဟုတ္ဘူး၊ အျပဳသေဘာနဲ႔ ေဝဖန္လို႔ရတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားတာဆိုရင္ေတာ့ အသေရဖ်က္မႈနဲ႔ တရားစြဲမယ္ဆိုရင္ ရတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
လြတ္လပ္ေပမဲ့ အစြန္းမေရာက္သင့္
အြန္လိုင္းအသံုးျပဳသူေတြ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ အသံုးျပဳႏိုင္မႈေပၚမွာ အေျခခံေပမဲ့ အစြန္းေရာက္သမားနဲ႔ ဝါဒျဖန္႔သမားေတြရဲ႕ လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြကိုေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚနဲ႔ လက္ခံသင့္ မခံ သင့္ ဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္။
လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးေတြလည္း အြန္လိုင္းေပၚကို ေရာက္ရွိလာတတ္ၿပီး အဆိုပါ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ကိုယ္တိုင္က အစြန္းတစ္ဖက္ေရာက္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးကို ျပန္ခ်ိဳးေဖာက္ေန တာမ်ိဳးကိုလည္း
ကိုယ္တင္လိုက္တဲ့ သတင္းပို႔စ္၊ အ ျမင္၊ ဓာတ္ပံုနဲ႔ အေၾကာင္းအရာမွာပါဝင္တဲ့ သက္ဆိုင္သူေတြရဲ႕ နာမည္က ခိုင္မာမႈမရွိ ဘဲ လုပ္ၾကံဖန္တီးထားတဲ့ အရာမ်ိဳးဆိုရင္ ကာယကံရွင္ေတြအတြက္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ၊ ဆံုး႐ံႈးမႈ ႀကီးမားႏိုင္ပါတယ္။
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေက်နပ္လို႔ သူမရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ ညႇိဳးႏြမ္းေစတဲ့ အတြင္းေရးတစ္ခုကို အြန္လိုင္း ေပၚမွာ ဓာတ္ပံုနဲ႔တကြ ျဖန္႔ေဝတာမ်ိဳးကေတာ့ က်င့္ဝတ္ပိုင္း ခ်ိဳးေဖာက္ရာက်သလို လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ရာလည္း က်ပါတယ္။
ဟက္ကာမွာလည္း က်င့္ဝတ္ ရွိ
ဟက္ကာေတြကို နည္းပညာကြ်မ္းက်င္သူေတြလို႔ သတ္မွတ္ရာကေန ဖ်က္ဆီးသူေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္လာၾကတာကလည္း က်င့္ဝတ္ပိုင္းနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္လို႔ သိရတယ္။
ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြကို ဝင္ၾကည့္လို႔မရေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳးက လံုျခံဳေရးစနစ္ကို သတိေပးရာက်ေပမဲ့ ဝက္ဘ္ဆိုက္တစ္ခုလံုးကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး ကိုယ္တင္ခ်င္တဲ့ စာေတြ၊ ပံုေတြနဲ႔ ဝင္ၾကည့္သူေတြကိုေဖာ္ျပ တဲ့ (deface) ပံုစံမ်ိဳးကေတာ့ black hacker ေတြနဲ႔ hacktivist ေတြ လုပ္ေလ့ရွိတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။
“Black hacker မွာ ethics လဲ မရွိ ဘူး၊ သူ႕ကိုလဲ ဘယ္သူကမွ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ မရဘူး၊ အခ်က္အလက္ေတြ ေရာင္းစားတယ္၊ ဖ်က္ဆီးတယ္၊ သူလုပ္ခ်င္ရာလုပ္တာ”လို႔ ကိုသက္ေအာင္မင္းလတ္က ရွင္းျပပါတယ္။
ဘယ္လိုလူမ်ိဳးပဲျဖစ္ျဖစ္ အြန္လိုင္းအသံုးျပဳခြင့္ရွိသလို
No comments:
Post a Comment