“ဘာသာေရးပဋိပကၡျပႆနာေတြဟာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ ဘယ္ေလာက္ထိခုိက္သလဲ”

(၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ(၂ဝ)ရက္ စေနေန႔ည VOA အေမရိကန္အသံ ျမန္မာပုိင္းအစီအစဥ္၏ တုိက္႐ုိက္ေလလႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားကြန္ရက္မွ ေရွ႕ေနဦးကုိနီ၏ ေဆြးေႏြးေျပာၾကားခ်က္)

ဘာသာေရးပဋိပကၡ အသြင္ေဆာင္တ့ဲ ျပႆနာေတြေပၚေနတ့ဲအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ ကုိ ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ ထိခုိက္သလဲဆုိတ့ဲဟာ၊ ဒါေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးတယ္ခင္ဗ်။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အဆင့္အတန္း ပုံရိပ္က ေတာ္ေတာ္က်သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တကယ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကုိ ယဥ္ေက်းၿပီးေတာ့၊ သေဘာေကာင္းၿပီးေတာ့၊ လူအမ်ားကုိ စာနာတတ္တ့ဲသူေတြလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာက အဲဒီလုိနားလည္တယ္ဗ်။ ဒီ မိတၳီလာျဖစ္ရပ္က လူေတြသတ္၊ အိမ္ေတြမီး႐ႈိ႕၊ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း လုပ္လုိက္တ့ဲအခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေပၚမွာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အျမင္ေပါ့ဗ်ာ။ ပုံရိပ္ကေတာ္ေတာ္က်ဆင္းသြားတယ္။ ဒါထိခုိက္တာေပါ့ဗ်ာ။

ေနာက္တစ္ခါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ ေျပာင္းမယ္ဆုိၿပီး (၂ဝ⁠ဝ၈)ဖြဲ႔စည္းပုံနဲ႔ (၂ဝ၁ဝ)က ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ဘာေတြလုပ္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ေတြနဲ႔ ေရွ႕ကုိသြားေနတ့ဲအခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိေျပာင္းေနတာလား? အၾကမ္းဖက္စနစ္ကုိ လုပ္ေနတ့ဲ လူေတြကရွိေနသလား? ေမးစရာေမးခြန္းေတြျဖစ္လာတယ္။

ဒီပဋိပကၡေတြကုိ ေက်ာ္လႊားဖုိ႔နည္းလမ္းက ေတာ္ေတာ္လြယ္တယ္ဗ်။ ဒါကိုမေျပာခင္ ေရွ႕ကဖန္တီးတ့ဲသူက ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ဖန္တီးမလဲဆုိတ့ဲအေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးမူတည္ေနသလုိ၊ ႏွစ္ေပါင္း(၅ဝ)စစ္တပ္က လက္နက္အင္အားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲတယ္။ ဒါကုိလြတ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတ့ဲအခ်ိန္မွာ လူမ်ားစုဘာသာဝင္က ျပန္ဖိႏွိပ္တ့ဲစနစ္ကုိ သြားလုိ႔မျဖစ္ဘူးဗ်။

ေနာက္တစ္ခုက တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈမရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ လူေတြသတ္တယ္။ အိမ္ေတြမီး႐ႈိ႕တယ္ဆုိတာ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈမရွိတ့ဲလကၡဏာ။ ဒီလုိဆုိရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္လုိ႔ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလုိျဖစ္ေနတ့ဲ ျပႆနာဟာ ဘယ္ဘက္ကုိ ဦးတည္သလဲဆုိတာကုိ ေျပာျပတာပါ။

ဒါကုိရပ္ပစ္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ။ ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ။ ေတာ္ေတာ့ကုိလြယ္တယ္ေနာ္။ လြယ္တယ္၊ လြယ္တယ္၊ အရမ္းကုိလြယ္တယ္။

ဘာျဖစ္လုိ႔တုန္းဆုိေတာ့ ဒါေတြဟာ ျဖစ္ခြင့္ေပးထားလုိိ႔ ျဖစ္ေနတ့ဲကိစၥ။ မျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ဘယ္လုိမွမျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ (၂ဝ⁠ဝ၇)ခုႏွစ္ သံဃာေတာ္ေတြ ေမတၱာပုိ႔ဆႏၵျပတယ္။ အဲဒါကုိ မျဖစ္ေစခ်င္တ့ဲအခါမွာ ရက္ပုိင္းအတြင္း ေျဖရွင္းပစ္လုိ႔ရတယ္။ ဒီသံဃာေတာ္ေတြက ေမတၱာပုိ႔တာ။ ဘယ္အိမ္မွမီးမ႐ႈိ႕ဘူး။ ဘယ္သူ႔မွမသတ္ဘူး။ အဲဒါကုိ မလုိလားတ့ဲအခါမွာ ခ်က္ခ်င္းရပ္ပစ္လုိ႔ရတယ္။ အခု မိတၳီလာမွာျဖစ္တ့ဲကိစၥ၊ လူေတြကိုသတ္တယ္။ မေသေသးတ့ဲလူကုိ မီး႐ႈိ႕တယ္။ ဗလီေတြ ေက်ာင္းေတြကုိ မီး႐ိႈ႕တယ္။ ဗလီေက်ာင္း မီး႐ိႈ႕တာ အိမ္တစ္လုံးမီး႐ိႈ႕တာနဲ႔ မတူဘူး။ အိမ္တစ္လုံးက လူတစ္ေယာက္ရဲ႕အိမ္ပဲ။ လူတစ္ေယာက္ပဲ ထိခုိက္နစ္နာတာ။ ဗလီမီး႐ိႈ႕တယ္ဆုိရင္ အဲဒီဘာသာကုိးကြယ္တ့ဲသူ အားလုံးရဲ႕ အသည္းႏွလုံးကုိ မီး႐ိႈ႕သလုိျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကုိ လြယ္လြယ္ကူကူေလး လုပ္လုိ႔ရေနတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ရဲေတြအေရွ႕မွာလုပ္ေနတာ။ တာဝန္ရွိတ့ဲလူေတြေရွ႕မွာ လုပ္ေနတာ။ တာဝန္ရွိတ့ဲလူေတြက ခြင့္ျပဳထားလုိ႔သာ လုပ္လုိ႔ရတာေပါ့။ ကၽြန္ေတာ့္စကား နည္းနည္းေလး ၾကမ္းခ်င္ၾကမ္းမယ္။ တာဝန္ရွိသူက ခြင့္ျပဳတယ္ဆုိတ့ဲစကားက ဒါကၽြန္ေတာ္စြတ္စြဲသလုိျဖစ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမ့ဲ ကၽြန္ေတာ့္မွာေျပာစရာရွိတယ္။ ဥပေဒေပါ့ဗ်ာ။

ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒပုဒ္မ(၃ဝ၂)အရ လူသတ္မွက်ဴးလြန္ရင္ အဲဒီလူကုိ ေသဒဏ္ခင္ဗ်။အဲဒီလုိ လူသတ္တ့ဲသူကုိ ဘယ္အရပ္သားမဆုိ သတ္ပစ္လုိက္လုိ႔ရတယ္။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒပုဒ္မ(၁ဝဝ)အရ သတ္ပစ္လုိက္လုိ႔ရတယ္။ လူတစ္ေယာက္ကုိ ေသေလာက္ေအာင္လုပ္ရင္၊ လူတစ္ေယာက္ကုိ နာေလာက္ေအာင္လုပ္ရင္၊ လူတစ္ေယာက္ကုိ မုဒိန္းက်င့္ရင္၊ ေနာက္ လူတစ္ေယာက္ကုိ ဓမၼတာနဲ႔ဆန္႔က်င္တ့ဲနည္းနဲ႔ ကာမကုိရယူရင္၊ လူတစ္ေယာက္ကုိ ခုိးရင္၊ လူတစ္ေယာက္ကုိ ခ်ဳပ္ထားရင္၊ အဲဒီအခ်က္(၆)ခ်က္မွာ သတ္ပစ္လုိ႔ရတယ္။ ဆုိလုိတာက မိတၳီလာမွာ လူေတြကုိ ေအးေအးေဆးေဆး သတ္ေနတယ္။ အဲဒီလုိလူသတ္ေနတ့ဲသူကုိ ကာကြယ္ခုခံပုိင္ခြင့္အရ တရားခံေတြကုိ ပစ္သတ္ပစ္လုိ႔ရတယ္။ ေနာက္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒပုဒ္မ(၄၃၆) မီးျဖင့္အက်ဳိးဖ်က္ဆီးမႈလုိ႔ေခၚတယ္။ အိမ္ကုိမီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးတ့ဲသူကုိ ပစ္သတ္ပစ္လုိ႔ရတယ္။ ေထာင္ဒဏ္တစ္သက္ထုိက္တ့ဲအမႈကုိ က်ဴးလြန္တယ္။ ဒီလုိလူကုိ ပစ္သတ္လုိ႔ရတယ္။ ဒီလုိဥပေဒေတြ ရွိရဲ႕သားနဲ႔ တကယ္တမ္း လူသတ္ေနတ့ဲဟာ၊ အိမ္ေတြကုိ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးေနတ့ဲသူေတြကုိ အေရးမယူဘဲ ခြင့္လႊတ္ထားတ့ဲအတြက္ ဒီျပႆနာဟာ ႀကီးသြားတယ္။ အဲဒီတုန္းက အေရးမယူႏုိင္ခ့ဲရင္လည္း အခုၿပီးသြားတ့ဲအခ်ိန္မွာ ဒီလူေတြ လုပ္တ့ဲဟာေတြ အားလုံးဟာ ဗီဒီယုိမွတ္တမ္းေတြရွိတယ္ခင္ဗ်။ ဒီလူေတြကုိ ထိ⁠ထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူလုိက္ရင္ ဒီျပႆနာဟာ ေရွ႕ဆက္ မလုပ္ရဲေတာ့ဘူး။ အခု အဲဒီလုိ အေရးမယူတ့ဲအတြက္ ပဲခူးတုိင္းအေနာက္ျခမ္းအထိကူးတယ္။ ဆုိလုိတာက နံပါတ္(၁)က စကတည္းက ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕က ဒီကိစၥကုိ လုံးဝခြင့္မလႊတ္ရဘူး။ တားဆီးရမယ္။ အဲဒီမွာတစ္ခ်ဳိ႕ကေျပာေသးတယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ေျပာေသးတယ္။ ရဲေတြက အမိန္႔မရလုိ႔ပါဆုိေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ရဲက အမိန္႔ေတာင္းစရာမလုိဘူး။ အဲဒါကၽြန္ေတာ္ အတိအက်ေျပာမယ္။ ရဲလုံးဝအမိန္႔ေတာင္းစရာမလုိဘူး။ ပစ္သတ္ပစ္လုိ႔ရတယ္။ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က အေရးယူတ့ဲေနရာမွာ လုိအပ္ခ်က္ေတြရွိတယ္ဆုိတာထက္ကုိလုံးဝအေရးမယူဘဲ လႊတ္ေပးထားတယ္။ တာဝန္မ့ဲတယ္။ အေရးယူရန္ပ်က္ကြက္တယ္။ တာဝန္ယူဖုိ႔ လုံးဝပ်က္ကြက္တယ္။

“တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈအားနည္းတယ္”

VOA ေမး = ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္တုိင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ ဦးေဆာင္တ့ဲ လႊတ္ေတာ္က တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးေကာ္မတီဆုိတာလည္း ရွိေနပါၿပီ။ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းရဲ႕ အခန္းက႑က ဒီပဋိပကၡေတြကုိ ေက်ာ္လႊားဟန္႔တားဖုိ႔အတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ႏုိင္မလဲလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ရမလဲ ?

ဦးကုိနီ ေျဖ = က႑သုံးခုရွိတယ္ဗ်။ လႊတ္ေတာ္ရယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑ရယ္၊ တရားေရးဌာနရယ္ သုံးခုရွိတယ္ခင္ဗ်။ ပဋိပကၡျဖစ္တာတုိ႔၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈမဲ့တာတုိ႔ဟာ တုိက္႐ုိက္ႀကီးအားျဖင့္ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ မဆုိင္လွဘူး။ ျဖစ္လာတ့ဲအခါမွာေတာ့ ပတ္သက္တာေပါ့။ အဓိက နံပါတ္(၁)ဆုိင္တာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၊ ဆုိလုိတာကေတာ့ သမၼတႀကီးေပါ့ဗ်ာ။ သမၼတႀကီးဦးေဆာင္တ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနက အဓိကတာဝန္ရွိတယ္။ ဒါကုိမျဖစ္ေအာင္ သူတုိ႔တားရမယ္။ တကယ္လုိ႔ မတားႏုိင္လုိ႔ ျဖစ္ခ့ဲရင္ေတာင္ ျဖစ္ၿပီးတ့ဲေနာက္ပုိင္းမွာ က်ဴးလြန္တ့ဲသူေတြကုိ ထိ⁠ထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူရမယ္။ တရားေရးဌာနကလည္း တရားဥပေးစုိးမုိးေရးအတြက္ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။

[၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ(၂ဝ)ရက္ စေနေန႔ည VOA အေမရိကန္အသံ ျမန္မာပုိင္းအစီအစဥ္၏ တုိက္႐ုိက္ေလလႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားကြန္ရက္မွ ေရွ႕ေနဦးကုိနီ၏ ေဆြးေႏြးေျပာၾကားခ်က္မ်ားကုိ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။]