ေဒၚစုႏွင့္ BBC အင္တာဗ်ဴး (ျမန္မာဘာသာျပန္)

Suu ။     ။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကို က်မ တို႕ ေရာက္ေနၿပီ ဆိုၿပီးလူေတြက အလြယ္ တကူ လက္ခံထင္မွတ္ေနတယ္လုိ႕  က်မ ထင္ ပါ တယ္ ။
ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္းဟာ 
အရွိန္အဟုန္နဲ႕ ၿဖစ္ေနၿပီဆိုၿပီးေတာ႕ေပါ႕ေလ.....။
တကယ္ေတာ႕ အဲဒီလုိမ်ိဳး လံုး၀ မဟုတ္ပါဘူး ။
အေၿခခံဥပေဒကို ဖတ္ၾကည္႕သူတုိင္း  က်မတုိ႕ဘာေၾကာင္႕ ဒီလုိ အေၿခခံဥပေဒနဲ႕ စစ္မွန္တဲ႕ 

ဒီမိုကေရစီလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ၿဖစ္မလာႏိုင္သလဲ ဆိုတာနားလည္ႏိုင္ပါလိမ္႕မယ္ ။

Mishal Husain   
လြန္ခဲ႕တဲ႕ႏွစ္ေတြမွာ ၿမင္ခဲ႕ရတဲ႕ အၿပဳသေဘာေၿပာင္းလဲတိုးတက္မွဳေတြၾကားထဲမွာ 
သိပ္ၿပီး စိတ္ မခ်မ္းသာ စရာေကာင္း လွ ၊ မလြယ္လွတဲ႕ အၿဖစ္ေတြကလည္း ရွိေနတယ္ေနာ္ ။ 

အထူးသၿဖင္႕ ၿမန္မာမြတ္ဆလင္ေတြကို ဦးတည္ထားတဲ႕ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေတြေပါ႕ ။

အဲဒီအၿဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚစု ဘယ္လုိၿမင္ပါသလဲ ။တခ်ိဳ႕က ဒါကို မ်ိဳးတုန္းသတ္ၿဖတ္ေနမွဳ 

( ethnic cleansing ) လုိ႕ ေၿပာေနၾကတယ္ ။

Suu
မဟုတ္ပါဘူး ။ မ်ိဳးတုန္းသတ္ၿဖတ္မွဳဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး ။
ဒါက ၿပသာနာအသစ္တစ္ခုဆိုပါေတာ႕....၊ 
ဒါေပမယ္႕ ၿပသာနာအေဟာင္းနဲ႕လည္း ပတ္သက္ေနပါတယ္ ။ဒီေနရာမွာ က်မ သိေစခ်င္တာက ၿမန္မာ႕

လူေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းထဲမွာ 
သဟဇာတၿဖစ္ၿဖစ္ ေပါင္းစည္းေနထုိင္ေနၾကတဲ႕ သေဘာထားမ်ွတတဲ႕ 
မြတ္ဆလင္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတယ္ ဆိုတာပါဘဲ ။
ဒီၿပသာနာေတြဟာ မႏွစ္က စေပၚလာတာပါ ။
ဒီလုိၿဖစ္ရတဲ႕အေၾကာင္းကလည္း ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာစိုးရြံ႕ထိတ္လန္႕မွဳေတြ ရွိေနလုိ႕ လုိ႕ ထင္ပါတယ္ ။ဒီစိုးရြံထိတ္

လန္႕မွဳေတြဟာ မြတ္ဆလင္ေတြဘက္မွ မဟုတ္ပါဘူး ..........
ၿမန္မာေတြဘက္ကလည္း ရွိေနတယ္ ဆိုတာကိုအားလံုးသေဘာေပါက္နားလည္ဖုိ႕ လုိပါတယ္ ။

Mishal Husain
ဓါးစာခံအမ်ားစုဟာ မြတ္ဆလင္ေတြဆိုတာကို ေဒၚစု လက္ခံပါသလား ။မြတ္ဆလင္ေတြကို စနစ္တက် ဦးတည္

တိုက္ခုိက္မွဳေတြရွိခဲ႕တယ္ဆိုတာ 
အေထာက္အထားလည္း ရွိေနပါတယ္ ။
Suu
ဟုတ္ပါတယ္ ။  မြတ္ဆလင္ေတြကို ရည္ရြယ္ၿပီးလုပ္တာေတြ ရွိခဲ႕ပါတယ္ ။ဒါေပမယ္႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို

  ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြလည္း ရင္ဆုိင္ခံစားခဲ႕ရတာပါဘဲ ။ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ေၾကာက္ရြံမွဳေတြ ရွိေနတယ္ ။ 
ဒါကဘဲ ဒီၿပသာနာေတြကို ဦးတည္ၿဖစ္ေစခဲ႕တာပါ ။အားလံုးကို က်မနားလည္ေစခ်င္တာက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ

ရဲ႕ တုန္႕ၿပန္ၿခင္းေတြကလည္း
ေၾကာက္ရြံ စိုးထိတ္မွဳကိုအေၿခခံတယ္ ဆိုတာပါဘဲ ။တစ္ကမၻာလံုးမွာ ရွိေနတဲ႕ မြတ္ဆလင္ အင္အား 

( global Muslim power ) 
သိပ္ၾကီးမွန္း လူတုိင္း သိေနၾကတယ္ ဆိုတာ က်မတုိ႕အားလံုးလက္ခံၾကမွာပါ ။ကမၻာ႕ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား

မွာ ဒီအင္အားကို သိၿမင္ၾကသလုိ 
က်မတုိ႕ႏိုင္ငံမွာလည္း သိၿမင္ၾကပါတယ္ ။
ဒီလုိေၾကာက္လန္႕မွဳေတြ ရွိေနေတာ႕....။  
Mishal Husain
ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ေၾကာက္လန္႕မွဳေတြ ရွိတယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ ခံစားရတဲ႕အတိုင္းအတာ 
ပဏာမခ်င္း မညီဘူး ဆိုတာကို ေဒၚစု လက္ခံမလား ။
ၿမန္မာမြတ္ဆလင္ တစ္သိန္းေလးေသာင္းေလာက္ အိုးအိမ္ေတြ စြန္႕ၿပီး 
ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ သြားေနၾကရတယ္ေလ ။သူတုိ႕က ဒီတိုက္ခုိက္အၾကမ္းဖက္မွဳေတြရဲ႕ 

အဆိုးဆံုးဒုကၡေတြကို ခါးစည္းခံ
ရသူေတြပါ ။
Suu
ဗုဒၶဘာသာေတြအမ်ားၾကီးလည္း ၿမန္မာၿပည္ကေန အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင္႕ 
ထြက္ခြာသြားခဲ႕ၾကရတာပါဘဲ   ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ အေၾကာင္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ေရာက္ေနတဲ႕ ဗုဒၶဘာသာေတြလည္း အမ်ားၾကီးပါ ။အမ်ားစုဟာ 

ထုိင္းမွာပါ ။ ကမၻာအႏွံ႕မွာလည္း ၿပန္႕ေနတာပါဘဲ ။ဒါက အာဏာရွင္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ က်မတုိ႕ 

ခံစားခဲ႕ရတဲ႕ ဒုကၡေတြရဲ႕ ရလာဘ္ပါ ။အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနရင္ လူေတြဟာ 
တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ မယံုၾကည္တတ္ၾကေတာ႕

ပါဘူး အာဏာရွင္အစိုးရတစ္ရပ္ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ 
မယံုၾကည္မွဳကိုေမြးဖြားေစပါတယ္ ။

Mishal Husain
ဒါေပမယ္႕ လူတုိင္း သူတုိ႕ လုပ္ရပ္အတြက္ တာ၀န္ယူတတ္ရမယ္ မဟုတ္လား ။
Suu
ဒါေပါ႕။တရားမ်ွတေအာင္ တာ၀န္ယူေၿဖရွင္းေပးမွဳေတြ ရွိေအာင္ 
အစိုးရက ၾကပ္မတ္လုပ္ေဆာင္ေပးရပါမယ္ ။
Mishal Husain 

ဒါေပမယ္႕ လူေတြ ကိုယ္႕လုပ္ရပ္ အေပၚတာ၀န္ယူမွဳ ရွိေအာင္ေတာ႕ 
အစိုးရက မေဆာင္ရြက္ေပးဘူးေနာ္ အထူးသၿဖင္႕ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းၾကီး ဦး၀ီရသူေလ ။ အရင္ သူက ေထာင္က်ေနခဲ႕တာ..... ၊ေနာက္ေတာ႕ 

သူ႕ကို လႊတ္ေပးလိုက္ၾကတယ္ ။အခုက်ေတာ႕ သူက ၿပည္သူေတြထဲမွာ သိပ္ကို လႊမ္းမိုးၿပီး ေပၚၿပဴလာ

 ၿဖစ္ေနတယ္  ။
ၿပီးေတာ႕ လူမ်ိဳး ဘာသာနဲ႔ ယံုၾကည္မွဳ မတူသူေတြကို ခြဲၿခားၿခိမ္းေၿခာက္တဲ႕ 
hate speech ေတြ ေဟာေနတယ္.....
မြတ္ဆလင္ေတြကို ေခြးေတြလုိ႕ ေၿပာတာမ်ိဳး ၊ၿမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြကို မြတ္ဆလင္ေတြက ခိုးေနပါတယ္

ဆိုၿပီး

 အၿပစ္တင္ေနတာမ်ိဳးေတြေပါ႕ ။
အဲဒီလုိ  hate speech  မ်ိဳးကို ေဒၚစုအေနနဲ႕ ရွဳတ္ခ်သလား ။

Suu
က်မက အမုန္းနဲ႕ပတ္သက္ရင္ ဘယ္လို အမုန္းမ်ိဳးကို မဆို ရွဳတ္ခ်ပါတယ္ ။ရွင္ေၿပာသလုိ အစိုးရက ဒီကိစၥမွာ

 တာ၀န္ယူေၿဖရွင္းေပးတာမ်ိဳး  မရွိဘူးဆိုတာလည္း ဟုတ္ပါတယ္ ။က်မအေနနဲ႕ ရွင္တုိ႕ကို တိုက္တြန္းခ်င္

တာက အစိုးရကို ေမးခြန္းထုတ္ၾကဖုိ႕ပါဘဲ.....
သူတုိ႕ရဲ႕ ေပၚလစီေတြဟာ ဘာလဲ ၊ အစိုးရအေနနဲ႕ ဒီကိစၥကို ေၿပလည္ေစဖုိ႕ 
ဘာေတြလုပ္ဖုိ႕ ၾကိဳးစားေနသလဲ ၊ဘာေတြေရာ လုပ္ေနသလဲ ၊ မလုပ္ဘူးလဲ စသည္ၿဖင္႕ပါ ။ 
က်မတို႕အစကတည္း ေၿပာခဲ႕ပါတယ္ ။တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳဟာ မရွိမၿဖစ္ပါဘဲ ။ဘာလုိ႕လည္းဆိုေတာ႕ 

မတူညီမွဳေတြကို အတူတကြ အေၿဖရွာဖုိ႕ မလုပ္ႏိုင္ခင္ 
အားလံုးစိတ္ထဲမွာ စိတ္ခ်လံုၿခံဳမွဳရွိတယ္လုိ႕ ခံစားမိမွ ၿဖစ္မွာပါ ။သူတုိ႕စိတ္ထဲမွာ အိပ္ေနတုန္းအသတ္ခံရမယ္

 လုိ႕ ခံစားေနရရင္ သဟဇာတၿဖစ္မွဳတုိ႕ ၊တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ နားလည္လာေအာင္ ၾကိဳးစားဖုိ႕

ဆိုတာေတြကိုလည္း
ေဆြးေႏြးၾကေတာ႕မွာ မဟုတ္ပါဘူး ။ 

ဒီေတာ႕ က်မေၿပာခ်င္တာက အတိုက္အခုိက္ပါတီ၀င္ေတြၿဖစ္တဲ႕
က်မတို႕ကို ဘယ္လုိ ခံစားေနရသလဲ ၊ဘာေတြလုပ္ဖုိ႕ရွိလဲ ေမးေနမယ္႕အစား အစိုးရကို ေမးဖုိ႕ တိုက္တြန္း

ပါရေစ ။ဘာလုိ႕လည္းဆိုေတာ႕ က်မတို႕အေနနဲ႕ အစိုးရတစ္ရပ္ လုပ္ရမယ္႕ ကိစၥေတြကို 
လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ႕ အေၿခအေနမ်ိဳးမွာ မရွိပါဘူး ။ ရွင္တုိ႕အေနနဲ႕ လက္ရွိအစိုးရကို သူတုိ႕ ေပၚလစီေတြဟာ

 ဘာေတြလဲ ၊သူတုိ႕အေနနဲ႕ ဒီၿပသာနာကို ဘယ္လုိ ေၿဖရွင္းကိုင္တြယ္ေနသလဲ ၊သူတုိ႕ ဘယ္လုိ 

ကိုင္တြယ္ေၿဖရွင္းဖုိ႕ အစီအစဥ္ရွိသလဲဆိုတာ ေမးသင္႕ပါတယ္ ။

Mishal Husain
ပုဂိၢဳလ္ေရးေမးခြန္းေမးရမယ္ဆိုရင္ လြန္ခဲ႕တဲ႕ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္မွာ ဘယ္အရာေတြကမ်ား 
လိုက္ေလ်ာညီေထြေနဖုိ႕ ခက္ခဲခဲ႕သလဲ  ။
ေဒၚစုရဲ႕ ဘ၀က အရမ္းကို ေၿပာင္းလဲသြားခဲ႕တယ္ေလ ။

Suu
ပြင္႕ပြင္႕လင္းလင္းေၿပာရရင္  ထူးထူးၿခားၿခားတစ္ခုခုကို လုိက္ေလ်ာညီေထြေအာင္
ေနေနရတယ္လုိ႕ မထင္ပါဘူး ။ အေၿခအေနေတြကေတာ႕ အသစ္ေတြေပါ႕ေလ......
ဒါေပမယ္႕ က်မ ရင္ဆိုင္ၿဖတ္သန္းခဲ႕ရတဲ႕ လြန္ခဲ႕တဲ႕ ၂၅ ႏွစ္တာကာလက အေၿခ

အေနေတြ ထက္ ပိုၿပီး ထူးၿခားေနတယ္လုိ႕ေတာ႕ မဟုတ္ပါဘူး ။
Mishal Husain
ဒါေပမယ္႕ ဟိုတစ္စ ဒီတစ္စ ၿဖစ္ေနတဲ႕  မိသားစုဆက္ဆံေရးေတြ  ၊သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြနဲ႕ ဆက္ဆံေရးေတြ

ကို

 အခုၿပန္ၿပီး ရတာ  ...... 
အၾကာၾကီး ၿဖတ္ေတာက္ခံခဲ႕ရတဲ႕အဆက္အသြယ္ေတြကို အခုမွ ၿပန္ရတာေတြကေရာ......။
Suu 
မိတ္ေဆြစစ္ မိတ္ေဆြမွန္ဆိုတာ ဘယ္အခ်ိန္ၿဖစ္ၿဖစ္ ၿပန္ၿပီး အဆက္အဆံလုပ္လုိ႕ရပါတယ္ ။သိပ္ၿပီး 

မစစ္မွန္တဲ႕

 သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြဆိုတာကေတာ႕ က်မနဲ႕ နီးနီးကပ္ကပ္ဆက္ဆံရင္ 
အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတဲ႕ ဟိုးအရင္ကတည္း လမ္းခြဲခဲ႕ကုန္ၾကပါၿပီ ။ ၿပန္လာတဲ႕ လူေတြ လည္း တခါ 

တေလေတာ႕ ရွိပါတယ္ ။ 
ဒီလုိဆိုလည္း က်မကေတာ႕ လက္ခံတာပါဘဲ ........
လူေတြကို တခ်ိန္လံုး ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကို ေၿပာဆိုရဲဖုိ႕၊သတၱိရွိေနဖုိ႕ ေမ်ွာ္လင္႕ေနလုိ႕ မရဘူးဆိုတာ က်မ

လက္ခံပါတယ္ ။

အင္တာဗ်ဴးဗီဒီယို  https://www.youtube.com/watch?v=CIF_fTYCy4o
www.newmoekaungkin.blogspot.com

“ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈကို ေမတၱာတရားနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔” Benedict Rogers တိုက္တြန္း

“ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈကို ေမတၱာတရားနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔” (ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ခရစ္ယာန္ေသြးစည္း ညီညႊတ္ေရးအဖြဲ႔

CSW ရဲ႔ အေရွ႔အာရွေရးရာဌာန အႀကီးအကဲ Benedict Rogers ႏွင့္ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပုိင္းဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္း ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း) လူမ်ဳိးမတူသူေတြၾကား မုန္းတီးေရးနဲ႔ အၾကမ္းဖက္လံႈ႔ေဆာ္မႈေတြကို ေမတၱာတရားနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသံေတြက ဖုံးလႊမ္းႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ (Christian Solidarity Worldwide) လို႔ေခၚတဲ့ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာခရစ္ယာန္ေသြးစည္းညီညႊတ္ေရးအဖြဲ႔ CSW က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအားလံုး ပါဝင္ပတ္သက္ေနတာ မဟုတ္ဘဲ၊ ၉၆၉ လိုအဖြဲ႔ေတြ။ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးအမည္ခံၿပီး မုန္းတီးမႈ ဝါဒျဖန္႔ေနသူေတြက လံႈ႔ေဆာ္ေနၾကတယ္လုိ႔ ယူဆတဲ့အေၾကာင္း CSW အဖြဲ႔က သံုးသပ္လိုက္ပါတယ္။ Interfaith လို႔ေခၚတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းေတြ ကို ေဆာ္ၾသလံႈ႔ေဆာ္ေနတာေတြကိုလည္း အားေပးဖို႔လိုေၾကာင္း ျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အေနနဲ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကိုလိုလားတဲ့ အေနအထားေတြကို ပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ ထုတ္ေျပာဆိုၾကဖို႔လိုေၾကာင္း CSW အဖြဲ႔ရဲ႔ အေရွ႔အာရွေရးရာဌာန အႀကီးအကဲ Benedict Rogers က ေျပာဆိုပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေနတာကို အသိအမွတ္ျပဳ ႀကိဳဆိုေပမယ့္ အစိုးရအေနနဲ႔ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြကို အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ရမလဲဆိုတာကို ထိေရာက္စြာ ညႊန္ၾကားၾကၿပီး၊ အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြအျပင္၊ မုန္းတီးေရး ဝါဒျဖန္႔ေနသူေတြကိုပါ ဥပေဒအရ တားဆီးအေရးယူဖို႔ တာဝန္ရွိေၾကာင္းလ ည္း ေထာက္ျပပါတယ္။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မီဒီယာေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမဟုတ္ဘူး၊ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာျဖစ္တဲ့ သာမန္ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားမႈေတြပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါကို ဘယ္လိုျမင္လဲခင္ဗ်ား။

 Benedict Rogers ။ ။ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးလို႔ထင္ပါတယ္။ ျပႆနာျဖစ္ရတဲ့ အရင္းခံအေၾကာင္းေတြထဲမွာ ဘာသာေရးသက္သက္တင္ မကဘဲ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး အေျခခံျပႆနာေတြ အျပင္ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြပါ ပါဝင္ေနတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအဝိုင္းကိုပဲ ပစ္မွတ္ထားခဲ့တာဆိုေတာ့ ဘာသာေရးအေျခခံ ျပႆနာဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း က်ေနာ္တို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားရမယ့္အခ်က္က ဒီျပႆနာမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအားလံုး ပါဝင္ေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ ၉၆၉ အဖဲြ႔လိုအဖဲြ႔ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးအမည္ခံၿပီး မုန္းတီးမႈေတြ ဝါဒျဖန္႔ေနတဲ့လူေတြက လုပ္ေနၾကတာပါ။ ျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအားလံုးကို ကိုယ္စားမျပဳပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုက ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဆန္႔က်င္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို လိုလားတဲ့ သူတို႔ရဲ႕သေဘာထားေတြကို ပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုလာၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒါေပမဲ့လည္း တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပေရာက္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ အႀကီးအက်ယ္ ႏွိပ္ကြပ္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာဆိုေနၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ခင္ဗ်ားေရာ အဲဒီလို ျမင္သလားခင္ဗ်ား။ 

Benedict Rogers ။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကအစျပဳၿပီး မိတၳီလာ၊ လာ႐ႈိး၊ ဥကၠံ စသျဖင့္ ပ်ံ႔ႏွံ႔ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လတုန္းကလည္း က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ေနျပည္ေတာ္နားက ေက်းရြာတစ္ခုကို သြားၾကည့္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီမွာ မြတ္စ္လင္မ္တခ်ဳိ႔ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရတယ္။ ဗလီနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းတခ်ဳိ႔ ဖ်က္ဆီးမီး႐ႈိ႔ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ က်ေနာ္ မေရာက္ခင္ သံုးရက္ေလာက္အလိုကမွ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ အရင္က နွစ္ေပါင္း (၂ဝဝ) ေက်ာ္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ အတူယွဥ္တဲြေနလာခဲ့တာ ဘာမွမျဖစ္ခဲ့ဘဲ အခုမွ မုန္းတီးတိုက္ခိုက္မႈေတြ ေပၚလာတာျဖစ္ၿပီး သူတို႔အားလံုး စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ေနၾကရတယ္လို႔ က်ေနာ့္ကို ေျပာျပပါတယ္။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒါ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ခင္ဗ်ား။ 

 Benedict Rogers ။ ။ ေျဖရတာ အေတာ္ခက္ပါတယ္။ ျပႆနာက အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ပထမအေနနဲ႔ကေတာ့ ၉၆၉ လို အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွားမႈေတြက ဗုဒၶဘာသာကို ခုတံုးလုပ္ၿပီးေတာ့ မြတ္စ္လင္မ္ မုန္းတီးေရးဝါဒ ျဖန္႔ေနတဲ့ ျပႆနာပါ။ တခ်ဳိ႔ကလည္း ဒီျပႆနာမွာ အစိုးရက ေနာက္ကြယ္က ဝင္ၿပီးပါေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိေပမယ့္ အေထာက္အထား အတိအက်ေတာ့ က်ေနာ္မေတြ႔ရပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ လံုၿခံဳေရးေတြက ထိထိေရာက္ေရာက္ဝင္ၿပီး ထိန္းသိမ္းတားဆီးေပးျခင္း မရွိခဲ့တဲ့အခ်က္ပါ။ မိတၳီလာမွာ ျဖစ္ခဲ့သလိုမ်ဳိးေပါ့။ ရဲေတြက ဝင္ထိန္းေပးမွာ မဟုတ္ဘူး။ လုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔ရမယ္ဆိုတဲ့ အသိမ်ဳိး ရွိေနေတာ့ လူေတြလက္ရဲဇက္ရဲနဲ႔ တျခားေနရာေတြမွာ လုိက္လုပ္တဲ့အျဖစ္ေတြ ရွိလာခဲ့ပါတယ္။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီလိုလံုၿခံဳေရးက ဝင္တားမေပးတာအျပင္ ျမန္မာျပည္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို ပုဂိၢဳလ္မ်ဳိးကေတာင္ ဒီဘာသာေရးကိစၥေတြမွာ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတယ္ဆိုၿပီး ေဝဖန္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အဓိကထားတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ မၾကာေသးခင္ကပဲ ဒီလိုဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ျပႆနာမ်ဳိးေတြမွာ သူတစ္ေယာက္တည္း ဝင္ၿပီး တားျမစ္လို႔ မရႏိုင္ဘူးလို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႔ အခန္းက႑ကို ဘယ္လိုျမင္သလဲခင္ဗ်ား။ ျမန္မာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာေတြမ်ား လုပ္ဖို႔လိုေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။ 

 Benedict Rogers ။ ။  ဒီေနရာမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဘယ္သူေတြက က်ဴးလြန္သလဲဆိုတာနဲ႔ ဒီက်ဴးလြန္မႈေတြကို တားဆီးဖို႔ ဘယ္သူ႔မွာ တာဝန္ရွိသလဲဆိုတာ ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးရဲတပ္ဖဲြ႔ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ညႊန္ၾကားၿပီး တားဆီးလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ တာဝန္ရွိတာပါ။ အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြအျပင္ မုန္းတီးေရးဝါဒ ျဖန္႔ေန သူေတြကိုပါ ဥပေဒအရ တားဆီးဖို႔အေရးယူဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥေတြမွာ အာဏာမရွိပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူတစ္ေယာက္တည္း မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာတာဟုတ္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတယ္လို႔ အေျပာခံရတာလည္း သိပ္ေတာ့မတရားပါဘူး။ တကယ္တမ္းမွာ သူလည္း မြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအဝိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔က ဒီျပႆနာေတြကို အခုထက္ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေဝဖန္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ေရာ၊ ၉၆၉ အဖဲြ႔လို ဘာသာေရးအဖဲြ႔ေတြနဲ႔ပါ ဆန္႔က်င္ေျပာရမယ့္ပံု ျဖစ္ေနေတာ့ နည္းနည္း အခက္အခဲရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦးအေနနဲ႔ လာမယ့္ ၂ဝ၁၅ ခုနွစ္မွာ အာဏာရယူႏိုင္ဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ရွိမယ္ဆိုရင္ အနည္းဆံုးေတာ့ စစ္တပ္က ဆန္႔က်င္မလာေစဖို႔ လိုေနတယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနရွိေနေတာ့ သူလည္းခ်ိန္ဆရတာေတြ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေရာ၊ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ပါဆိုရင္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အတူယွဥ္တဲြ ေနထိုင္ေရးေတြကို သူပိုေျပာလာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ တိုးတက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ခင္ဗ်ားေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါဘာေတြလဲခင္ဗ်ား။ CSW (Christian Solidarity Worldwide) ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ခရစ္ယာန္ေသြးစည္းေရးအဖဲြ႔ရဲ႔ အခန္းက႑ကေရာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

 Benedict Rogers ။ ။ ဘယ္လို အစိုးရအဖဲြ႔အစည္းမ်ဳိးမဆို မွန္ကန္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္လာၿပီးဆိုရင္ အသိအမွတ္ျပဳရမယ္၊ အားေပးရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ခံယူပါတယ္။ အလားတူပဲ အမွားေတြကို က်ဴးလြန္တယ္ဆိုရင္ ေထာက္ျပေဝဖန္ၿပီး အေျပာင္းအလဲေတြကို ေတာင္းဆိုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရရဲ႔ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြႊတ္ေပးတယ္၊ ေဒၚစုနဲ႔ ေဆြးေႏြးတယ္၊ ေဒၚစုကို NLD နဲ႔အတူ လႊတ္ေတာ္ထဲ ဝင္ခြင့္ေပးတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူမႈလူ႔အသိုင္းအဖဲြ႔အစည္းေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုရလာၿပီးဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ မီဒီယာပြင့္လင္းမႈနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ေတြလည္း အေတာ္ရွိလာေနပါၿပီ။ ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းကဆို ၿဗိတိန္အထက္လႊတ္ေတာ္က Lord Altorn နဲ႔ အတူ ျမန္မာျပည္ကို က်ေနာ္သြားခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္က စားေသာက္ဆိုင္တစ္ဆိုင္ မွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြ၊ လႈပ္ရွားတက္ႂကြသူေတြ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းဝင္ေတြ ရာေက်ာ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာေတြကို ေဟာေျပာေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္အထိ ဘယ္လိုမွ ျဖစ္လာမယ္လို႔ေတာင္ မထင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ တိုးတက္မႈေတြကို ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ အားလံုးေကာင္းသြားၿပီလို႔ အခ်ိန္မတန္ခင္ တက္မေထာင္ အေပ်ာ္က်ဴးတာမ်ဳိးေတာ့ က်ေနာ္မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခု ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြမွာ ႀကိဳတင္တားဆီးဖို႔ေရာ ဘယ္လို အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ေတြ႔ခဲ့ရသလဲ။ 

    Benedict Rogers ။ ။   လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြ ေနရာရလာတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ေတြ ရွိလာတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အရပဲ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ Interfaith လို႔ေခၚတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊ မြတ္စ္လင္မ္စတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုပါတဲ့ အဖဲြ႔ေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေဆာ္ၾသလုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြကို အားေပးရမွာပါ။ ဒီလိုအဖဲြ႔ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အလားတူပဲ ဗုဒၶဘာသာေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ခရစ္ယာန္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကလည္း ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ပါတယ္။ ျမန္မာခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္က ဘုန္းေတာ္ႀကီး Charles Bo ကဆိုရင္ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ခဲ့ၿပီး က်ေနာ္ကုိယ္တိုင္လည္း အတူတဲြၿပီး ေဆာင္းပါေတြ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေျပာဆိုခြင့္ရတာေတြဟာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာပါ။ မုန္းတီးေရးနဲ႔ အၾကမ္းဖက္လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြ ကို ေမတၱာတရားနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသံေတြက ဖံုးလႊမ္းႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

 ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့လတုန္းက တိုင္းမ္စ္မဂၢဇင္း (Time Magazine) မွာ ၉၆၉ ဘုန္းႀကီးဝီရသူကို စစ္ေသြးႂကြဗုဒၶဝါဒီလို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ အေတာ္မ်ားမ်ား ေဒါသျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုအေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဒီလိုစစ္ေသြးႂကြဆိုတာကို ေရာေထြးၿပီး အေခၚမခံခ်င္ၾကပါဘူး။ ဒါ မအပ္စပ္ဘူးလို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေနာက္မီဒီယာေတြမွာ မွ်မွ်တတ ေရးသားမႈေတြရွိတယ္လို႔ ထင္သလားခင္ဗ်ား။ 

      Benedict Rogers ။ ။        အေနာက္မီဒီယာေတြက ဝီရသူကုိ စစ္ေသြးႂကြဗုဒၶဝါဒီလို႔ ေခၚေဝၚတာဟာ တစ္နည္းအားျဖင့္ေတာ့ မွန္တယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႔ေဟာၾကားခ်က္ေတြထဲမွာ စစ္ေသြးႂကြလႈံ႔ေဆာ္ခ်က္ေတြ ပါေနပါတယ္။ က်ေနာ္ နားလည္သေလာက္ ဗုဒၶဘာသာမွာေတာ့ ဒါေတြမရွိပါဘူး။ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာစတဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြဟာ ဝီရသူရဲ႕ ေဟာၾကားခ်က္ေတြ နဲ႔ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ဒီလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြကို စစ္ေသြးႂကြ ဗုဒၶဝါဒီေတြလို ေဖာ္ျပတာဟာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ျမန္မာဗုဒၶ ဘာသာဝင္ေတြအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳေနတယ္လို႔ ယူဆရင္ေတာ့ မွားပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ အစၥလာမ္မွာ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္ေတြရွိေပမယ့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြအားလံုးကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလုိအေျခအေနမ်ဳိး အထင္အျမင္မွားတာမ်ဳိးေတြကို ေရွာင္လြႊားခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာတရားေတြကို ေရွ႔ထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔ ဒီမုန္းတီးမႈ လႈံ႔ေဆာ္တဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြကို ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ပိုၿပီး ရဲရဲဝ့ံဝ့ံ ထြက္ၿပီးေျပာဆိုလာၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ Refer: VOA News, 01.10.2013

ရခုိင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ RNDP က ဦးဦးလွေစာ နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသားမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ပါတီက ဦးအဘူတာေဟရ္ ေခၚ ဦးသာေအး တို႔ကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္း အစီ အစဥ္ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးျခင္း

ဦးေက်ာ္ဇံသာ
ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း
16.8.2013

ရခုိင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ RNDP က ဦးဦးလွေစာ နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသားမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ပါတီက ဦးအဘူတာေဟရ္ ေခၚ ဦးသာေအး တို႔ကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္း အစီ အစဥ္ ဌာန ခ်ဳပ္ကို ဖိတ္ေခၚၿပီး ရခုိင္ ပဋိပကၡကို ေျပလည္ေအာင္ ဘယ္နည္း ဘယ္ပံု ေျဖရွင္း ႏုိင္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ဦးေက်ာ္ဇံသာက ေမးျမန္း ေဆြးေႏြး ထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ။ ။ ပထမဆံုး က်ေနာ္ ေမးခ်င္တာက ဆရာတို႔ ႏွစ္ေယာက္ စလံုးဟာ ရခုိင္ ျပည္နယ္ က ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ရခုိင္ ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ Communal Violence လူ မ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အသြင္ ေဆာင္တဲ့ ပဋိပကၡဟာ အေတာ္ ႀကီးမားတဲ့ ပဋိပကၡ ျဖစ္ တယ္။ ႏိုင္ငံ တကာ က အာ႐ံု စူးစိုက္ ေနတဲ့ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပဋိပကၡ ေျပလည္ဖို႔ လူ႔အဖြဲ႔ အ စည္း ႏွစ္ခု သဟ ဇာ တ ၿဖစ္ေအာင္ ေနႏိုင္ဖို႔၊ အေျခအေန ဘယ္ေလာက္မ်ား နီးစပ္ ေနၿပီလဲ ခင္ဗ်။ ပထမ ဆံုး ဦးဦး လွေစာ ေျပာ ပါ ခင္ဗ်။

ဦးဦးလွေစာ။ ။ တတ္ႏိုင္ သမ်၊ အတတ္ႏိုင္ ဆံုးေတာ့ ႀကိဳးစား ေနၾက တာေပါ့။ ပထမဆံုး ေျပာခ်င္ တာက ဒီကိစၥဟာ မေမွ်ာ္လင့္ပဲ ျဖစ္လာတဲ့ အတြက္ (Community) လူမႈ အသိုင္း အဝိုင္း ႏွစ္ခုစလံုးဟာ အင္မတန္ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး နစ္နာခဲ့ ၾကရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ (Democratization) ဒီမိုကေရစီ အကူး အေျပာင္း ကာလမွာ အသီး အပြင့္ ေလးေတြ ေမွ်ာ္လင့္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ တို႔ဟာ ဒုကၡ ေတြကိုပဲ ႀကံဳရတယ္။ အဲ့ဒီ့ေတာ့ ဒီဟာက ျဖစ္လာတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ မေမွ်ာ္လင့္ ႏုိင္တဲ့ ျပႆနာ အေၾကာင္း အရင္း ဇစ္ျမစ္ ေတြကလည္း အင္မတန္ ႐ႈပ္ေထြးတယ္ ဆိုေတာ့ ေလာေလာဆယ္ မွာ ႏွစ္ဘက္ စလံုးမွာ ဒုကၡေတြ ေတာ္ေတာ္ ၾကံဳေနရ တယ္။ အဲ့ဒီ့ေတာ့ အဲ့ဒီ့ ဒုကၡေတြကို က်ေနာ္တို႔က ဘယ္လို ေျဖရွင္း ႏုိင္မလဲ ဆိုတဲ့ ျပႆနာကို အရင္ဆံုး သံုးသပ္ ရလိမ့္မယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ မူစလင္ အသိုင္းအဝိုင္းမွာ တကယ့္ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ႀကံဳေနရတဲ့ ဒုကၡ၊ ရခုိင္မွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ဒုကၡ အဲ့ဒီ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ မွာ ရွိတဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာေတြ၊ ႐ုပ္ဒဏ္ရာ ေတြကို ဘယ္လို ကုစားမလဲ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ အရင္ဆံုး ေျဖရွင္းဖို႔ လိုတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ဦးသာေအး ကေရာ ခင္ဗ်ာ။ ဦးသာေအးတို႔ ဘယ္လို ပါတီ အေန နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ အေနနဲ႔ ဦးဦးလွေစာ ေျပာတဲ့ ဒီျပႆနာ ေတြကို ျပည္သူ ေတြရဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာ၊ ႐ုပ္ဒဏ္ရာေတြ ကို ေျပေပ်ာက္ေအာင္ ကုစားဖို႔ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ မယ္လို႔ စဥ္းစား ထားပါလဲ၊ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေနပါလဲ ခင္ဗ်ာ။

ဦးအဘူတာေဟရ္။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ က်ေနာ့္ အျမင္နဲ႔ ေျပာမယ္ ဆိုရင္ "Sustainable solution" တခု ၾကည့္ ရမယ္။ ေရရွည္ တည္တံ့ ရမယ့္ အေျဖ တစ္ခု ရွာဖို႔ လိုတယ္။ ဒုတိယ တခ်က္ ကေတာ့ လတ္တေလာ ခံစား ေနရတဲ့ ႏွစ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္း ၊ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသား ေတြနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို သူတို႔ကို ဘယ္လုိ ေျပလည္ေအာင္ လုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ အပိုင္း။ ႏွစ္ခု စလံုး ကေတာ့ တခုၿပီးမွ တခု သြားလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကၿပိဳင္တူသြားရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ လတ္တေလာ သြားရမယ့္ အေျခ အေနမွာ Suffering ျဖစ္ေနတဲ့ IDP ေတြကို Settlement ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ Humanitarian aid ေတြ ဘယ္လို ေျပ လည္ေအာင္ ေျဖရွင္း ေပးမလဲ။ လတ္တေလာ အလုပ္ အကိုင္ေတြ ဘယ္လုိ ေျဖရွင္း ေပးမလဲ။ ဒါေတြ လုပ္ဖို႔ လိုမယ္။

ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခန္း အျပည့္ အစံုကို အသံဖိုင္မွာ နားဆင္ ႏုိင္ပါတယ္။
- See more at: http://burmese.rohingyablogger.com/2013/08/blog-post_16.html#sthash.31U7vjpV.dpuf

ဇူလုိင္အတြက္ GSM မိုဘုိင္းဖုန္း ၂၅ ရက္တြင္ ခ်ထားေပးမည္

(ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း၊ မိုဘိုင္းဆက္သြယ္ေရးဌာနမွ အင္ဂ်င္နီယာခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာင္ထြန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းျခင္း) 

အခုလမွာ မုိဘုိင္းဖုန္းေတြ ဘယ္ေတာ့ေလာက္ ေရာင္းဖုိ႔ စီစဥ္ထားပါသလဲ။

ဇူလုိင္ ၂၅ရက္မွာ စၿပီးေရာင္း ဖုိ႔ စီစဥ္ ထားပါတယ္။

စီဒီအမ္ေအ ၈၀၀ မဂၢါဟဇ္ဖုန္းေတြခ်ည္း ေရာင္းမွာလား။ ဂ်ီအက္စ္အမ္ေရာ မပါဘူးလား သိခ်င္ပါတယ္။

စီဒီအမ္ေအ ၈၀၀ မဂၢါဟဇ္မုိဘုိင္းဖုန္း ၁၅၀၀၀၀နဲ႔ ဂ်ီအက္စ္အမ္မုိဘုိင္းဖုန္း ၂၀၀၀၀၀ ကုိ ေရာင္းခ်ေပးႏုိင္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။

ဒီကေန႔ မနက္ပုိင္းမွာ ဆက္သြယ္ေရးအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံက ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း အဖြဲ႔လည္းဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။

 

အဲဒီအဖြဲ႔က ထုိင္းႏုိင္ငံက True အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ True အဖြဲ႔က ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ဘာလုပ္ငန္းေတြလုပ္ပါသလဲ။

သူတုိ႔က ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ဳိးစုံလုပ္ပါတယ္။ TV ထုတ္လႊင့္မႈ၊ အင္တာနက္လုပ္ငန္း၊ မုိဘုိင္းဖုန္းလုပ္ငန္း၊ e-Government လုပ္ငန္း အစရွိတဲ့လုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ခု

ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ True အဖြဲ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံမုိဘုိင္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္လုိေ၀ဖန္ခ်က္ ေပးသြား ပါသလဲ။

သူတို႔အဖြဲ႔ ရန္ကုန္ကေန ေနျပည္ေတာ္ကုိအလာမွာ ရန္ကုန္-မႏၱေလး အျမန္လမ္းမႀကီးေပၚကေန ကားနဲ႔ အဆက္အသြယ္မျပတ္ဘဲ မုိဘုိင္းဖုန္းေျပာလုိ႔ရတဲ့အတြက္ အလြန္ေက်နပ္မိပါတယ္လုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးသြား ခဲ့ပါ တယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ေ၀ဖန္ခ်က္အေပၚ ဆရာက ဘယ္လုိတုံ႔ျပန္ခဲ့ပါသလဲ။

“ခင္ဗ်ားတုိ႔ ကံေကာင္းတာေပါ့”လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ထုိင္းႏုိင္ငံ True အဖြဲ႕ရဲ႕ မုိဘုိင္းဖုန္းလုပ္ငန္းမွာ ၀န္ထမ္းအင္အားဘယ္ေလာက္နဲ႔ လုပ္ေနတယ္လို႔ သိရပါသလဲ။သူတုိ႔မွာ မုိဘုိင္းဖုန္းလုပ္ငန္းအတြက္ ၀န္ထမ္းအင္အား ၈၀၀၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ သိရတယ္။

ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းရဲ႕ မုိဘုိင္းဌာနမွာေရာ ၀န္ထမ္းအင္အား ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။

အၿမဲတမ္း၀န္ထမ္းဦးေရ ၂၃၀ ၊ ပုတ္ျပတ္နဲ႔ ေန႔စား၀န္ထမ္းဦးေရ ၁၈၈ဦး၊ စုစုေပါင္း ၀န္ထမ္းဦးေရ ၄၁၈ဦးနဲ႔ ျမန္မာ တစ္ႏုိင္ငံလုံးရဲ႕ မုိဘုိင္းဖုန္း၀န္ေဆာင္မႈေတြကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။

ျပည္တြင္းမိုဘုိင္းဖုန္းအသံုးျပဳသူအမ်ားစုကလည္း ၁၅၀၀တန္ ဂ်ီအက္စ္အမ္မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကို ၀ယ္ယူရန္ ေစာင့္ေနၾကၿပီး မိုဘုိင္းဖုန္းဆုိင္အမ်ားစုကလည္း ဂ်ီအက္စ္အမ္ကတ္မ်ားသာ ခ်ေပးပါက ေစ်းကြက္တြင္း ဟန္းဆက္ေရာင္းအား ပိုမိုေကာင္းလာႏုိင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။

မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ေထာက္ခံသည့္ လက္မွတ္မ်ား ေကာက္ခံမႈအေပၚ မဇိ္ၥ်မသတင္းဌာန ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားမႈအခ်ိဳ႕

“ကြၽန္ေတာ္က ဒီဥပေဒ ဖတ္ၾကည့္ၿပီး လက္မွတ္ထိုးတာျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လက္မွတ္လိုက္ထိုးတာ သံုးေခါက္ရွိၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္ကသူေတြေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ လက္မွတ္ထိုးၾကတယ္။”ဟု လက္မွတ္ထုိးခဲ့သည့္ ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ (၂) ရပ္ကြက္တြင္ ဆုိက္ကားနင္းသူ အမ်ိဳးသားက ေျပာသည္။

မဂၤလာဒံု (၃/က) ရပ္ကြက္က မေမသဇင္က “စာရြက္က အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ကို ေထာက္ခံေၾကာင္းပဲ ေရးထားတာ။ ေအာက္မွာကေတာ့ နာမည္နဲ႔ လက္မွတ္ထိုးေပး႐ုံပဲ။ လုိက္ေကာက္တဲ့သူေတြက ဒီမွာ လက္မွတ္ထိုးလုိက္႐ုံပဲ ဘာမွမဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး လုိက္လုပ္ၾကတာ။ ရပ္ကြက္အလုိက္ လုပ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ အားနာလို႔ ထိုးေပးၾကတယ္”ဟု ေျပာသည္။

သံတြဲမွ အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားမွာ အကြက္ခ် လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားျဖစ္ (ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္)

ဇူလိုင္ ၁၊ ၂၀၁၃
M-Media

သံတြဲ ။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ မေန႔ ဇြန္လ ၃၀-ရက္ေန႔က အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ၿပီး သံတြဲ အံေတာ္ၿမိဳ႕သစ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ၿပီး မြတ္စလင္မ္ပိုင္ အိမ္မ်ားကုိ မီး႐ႈိ႕ၿပီး၊ အေ၀းေျပးကားဂိတ္ႏွင့္ ကားမ်ားကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ယင္းကဲ့သုိ႔ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ထပ္မံျဖစ္ေပၚလာရျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ အျဖစ္မွန္ကုိ သိ႐ွိေစရန္ သံတြဲၿမိဳ႕ခံမ်ားႏွင့္ M-Media မွ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သံတြဲ ၿမိဳ႕ခံ (၃)ဦးရဲ႕ ေျပာျပခ်က္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။

“သံတြဲမွာျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္က မႏွစ္ ဇြန္လကတည္းက ရခိုင္မွာ စခဲ့သလုိ ျပန္လည္ၿပီးျဖစ္ေအာင္ စလုပ္တဲ့ အေနအထားပါ။ မေန႔ကျဖစ္သြားတာဆုိရင္လည္း သတင္းအမွားလႊင့္ၿပီး ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာပါ။ ဗုဒၶဘာသာ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကုိ မြတ္စလင္မ္ ဆုိင္ကယ္ တကၠစီသမားက မုဒိမ္းက်င့္တယ္္ဆုိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ ဆုိင္ကယ္ တကၠစီေမာင္းတဲ့ ေကာင္ေလးကေတာ့ ဟုတ္တယ္။ အဲ့ဒီေကာင္ေလး အေမက ဗုဒၶဘာသာ၊ အေဖကေတာ့ အစၥလာမ္၊ အဲ့ဒီေကာင္ေလးက အရင္ကတည္းက ဟုိလုိဒီလုိလုိပါပဲ ဘယ္ဘာသာကုိမွ တေလးတစားရွိခဲ့တာ မဟုတ္ပါ။ အဲဒါကိုမွ ရခိုင္တုိးတက္ေရးပါတီနဲ႔ လူမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေ႐ွာက္ေရး အဖြဲ႕ေတြက တမင္ အကြက္ခ်ၿပီးလုပ္ေဆာင္သြားတာပါ။ အဲဒီေကာင္ေလးက ေကာင္မေလးကုိ မုဒိမ္းက်င့္တာ မဟုတ္ဘဲ သူတုိ႔အခ်င္းခ်င္း သေဘာတူညီခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္သြားတာ။ ဒီေကာင္ေလးတစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ဘူး တစ္ျခားေကာင္ေလးတစ္ေယာက္လည္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေကာင္ေလးက မုဒိမ္းက်င့္တယ္ဆုိၿပီး ရဲစခန္းမွာသြားတုိင္တယ္ဗ်။ အဲဒီ အမ်ဳိးသမီးက တုိင္တာလည္းမဟုတ္ဘူး။ ခုနကေျပာတဲ့ ပါတီနဲ႔ လူမ်ဳိးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးအဖြဲ႕ကလူေတြက တုိင္တာ။ အဲဒါနဲ႔ မေန႔က ညေန ၄-နာရီ ၀န္းက်င္ေလာက္က်ေတာ့ ရဲစခန္းေ႔ရွမွာ လူ(၅၀)ေလာက္စုလာၿပီး ၅-နာရီေလာက္မွာ လူ(၁၅၀)ေလာက္ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီလူေတြက ရဲေတြကုိ ပုံမွားေျပာၿပီး ေအာ္ဟစ္ဆဲဆုိေနၾကတယ္။

အဲလုိအေျခအေနကေန ထပ္ဆုိးတာက ေက်း႐ြာေတြကုိ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေ႐ွာက္ဖုိ႔ဆုိၿပီး လူေတြေခၚတယ္။ သူတုိ႔မွာ ကြန္ရက္ေတြ႐ွိပါတယ္။ အဲဒီ ကြန္ရက္ေတြကမွတဆင့္ လူမ်ားလာၿပီး အံေတာ္ဆုိတဲ့ရပ္ကြက္၊ သူက သံတြဲၿမိဳ႕ရဲ႕တဘက္ကမ္းမွာ ႐ွိတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ အံေတာ္ဘက္မွာ လူေတြက တအားဆုိးလာတယ္။ အံေတာ္မွာ ရခိုင္ကြန္ရက္ေတြျဖစ္တဲ့ ေလး၀တီကြန္ရက္၊ လူမ်ဳိးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးကြန္ရက္ေတြ၊ ရခိုင္လူငယ္ကြန္ရက္ေတြကေန ဧည့္စာရင္းမ႐ွိပဲ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္တဲ့ ရခိုင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား႐ွိတယ္။ အဲဒီလူေတြကေန ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္ၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ကုလားေတြကုိသတ္ဖုိ႔၊ သူတုိ႔ပိုင္ဆုိင္တာေတြယူဖုိ႔၊ သူတုိ႔က အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေ႐ွာက္ၾကဖုိ႔ဆုိၿပီး ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္တယ္။ အဲလုိ လုပ္ၿပီး ည ၈-နာရီေလာက္မွာ အံေတာ္က မြတ္စလင္မ္အိမ္ ၁၂-အိမ္ေလာက္ကုိ ဖ်က္ဆီးၾကတယ္။ ည ၈း၂၀ နာရီေလာက္မွာ ေထြအုပ္ကေန ညမထြက္ရအမိန္႔ေျပာတယ္။ ေျပာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ အံေတာ္မွာ မျဖစ္ပဲ သံတြဲၿမိဳ႕ေပၚက ဦးတင္ျမအိမ္နဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရဲ႕ အိမ္ကုိ လူအေယာက္(၃၀)ေလာက္က ခဲနဲ႔၀ိုင္းထုတယ္။ ဦးခင္ေမာင္အိမ္ကုိ ခဲနဲ႔၀ိုင္းထုေတာ့ အဲဒီမွာ စာသင္ေနတဲ့ေက်ာင္းသားေလးတခ်ဳိ႕ ေလာက္ေလးဂြနဲ႔ျပန္ၿပီးပစ္ေတာ့ အဲဒီလူစုက ထြက္ေျပးသြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သံတြဲၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာ႐ွိေနတဲ့ ဗုိလ္ႀကီးဦးေဆာင္ၿပီးေရာက္လာၿပီး ေမာင္းထုတ္ေတာ့ အဲ့ဒီ အၾကမ္းဖက္လူစု ထြက္ေျပးသြားတယ္။

ည ၈-နာရီခြဲေလာက္မွာ အံေတာ္က အိမ္ ၁-အိမ္ကုိ မီးစ႐ႈိ႕တယ္။ ေရာက္ေနတဲ့ ရဲေတြက ငါ့ညီတုိ႔ ေတာ္ပါေတာ့လုိ႔ေျပာတာလည္း မရဘူး။ ရဲကုိ သူတုိ႔ကေျပာတယ္ ခင္ဗ်ားတုိ႔အလုပ္မဟုတ္ဘူး၊ က်ဳပ္တုိ႔ကေတာ့ ႐ႈိ႕မွာပဲဆုိၿပီး ဆက္ၿပီးလုပ္ေနၾကတယ္။ ေနာက္တစ္အိမ္မွာဆုိ လင္မယား ၂-ေယာက္တည္းပဲရွိတယ္။ သူတုိ႔ကုိ အျပင္ထြက္မရေအာင္ အျပင္ကေန အက္ဆစ္ေတြနဲ႔ေလာင္းတယ္။ အျပင္ကေန မီး႐ႈိ႕တယ္။ စစ္တပ္ရွိေပမယ့္ အထက္ အမိန္႔မရေသးဘူးလုိ႔ဆုိၿပီး ေနေနတယ္။ ည ၉-နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာပဲ မီးက ဆက္တိုက္ေလာင္လာတယ္။ မီးသတ္ကားက သြားၿပီး မီးၿငိမ္းတယ္။ မီးေလာင္တာက ၅-အိမ္ေလာင္တယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အိမ္ဆုိၿပီး မီး႐ိႈ႕မိသြားတာက ဗုဒၶဘာသာ ၂-အိမ္ ပါသြားတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ သံတြဲၿမိဳ႕ေပၚမွာေတာ့ဘာမွ မလုပ္ဘူး။ သူတုိ႔ေတြကေတာ့ ပတ္သြားေနတယ္။ စစ္တပ္က အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ လူစုခြဲတယ္၊ ေမာင္းထုတ္တယ္။ အံေတာ္ဘက္ျခမ္းမွာေတာ့ လုံး၀ လူစုခြဲလုိ႔မရဘူး။ မေန႔ညက ၉-နာရီခြဲကေန ည ၂-နာရီေလာက္ထိ အဲဒီ လူအုပ္ႀကီးက သူတုိ႔ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္တယ္။ စုစုေပါင္း ၇-အိမ္ ၈-အိမ္ ေလာက္ကုိ တစ္အိမ္တက္ဆင္း ဖ်က္တယ္ ၿဖိဳတယ္၊ မီး႐ိႈ႕တယ္။

အဲလုိ လိုက္လုပ္ေနရင္း ဗုဒၶဘာသာအိမ္ေတြနဲ႔ ကပ္လ်က္႐ွိတဲ့ အိမ္ေတြကုိက် အိမ္ထဲက အတြင္းပစၥည္းေတြကုိ ထုတ္တယ္။ မီး႐ိႈတယ္။ ကား ၄-စီး ဖ်က္ဆီးခံရတယ္။ ေဘးနားမွာ ဗုဒၶဘာသာကားဂိတ္႐ွိေတာ့ မီးမ႐ိႈ႕ဘဲ ကားဂိတ္ကုိပဲ ဖ်က္ဆီးၾကတာ။ ကားေတြက ေကာင္းကင္သစၥာကားဂိတ္က ကား ၂-စီးနဲ႔ တစ္ျခားကား ၂-စီးပါ။ ေကာင္းကင္သစၥာ ကားဂိတ္က ကားက ကုန္တင္ကားႀကီး ၂-စီးပါ။ တစ္ျခားကေတာ့ ခရီးသည္တင္လူစီးကားပါ။
ဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ထဲက အိမ္တစ္အိမ္က ဒီေန႔ မနက္မွာေတာ့ သူ႔အိမ္ကုိ၀င္ခ်င္တယ္၊ ပစၥည္းေတြယူခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ အံေတာ္တံတားထိပ္က အရက္ဆုိင္မွာ လူ(၃၀)ေလာက္က ေစာင့္ေနတယ္။ အံေတာ္ကုိ ပစၥည္းလာယူရင္ ျပႆနာလုပ္ဖုိ႔ ဟန္ေရးျပေနတယ္။ ရဲက အိမ္ဖ်က္ခံရတဲ့အိမ္ကုိ ေျပာတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္လိမ့္မယ္ ခင္ဗ်ားတုိ႔ မယူနဲ႔ဆုိေတာ့ အဲဒါက မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ထင္တယ္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိခ်င္တာက တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး႐ွိရမယ္ေလ။ အဲဒါေတြကုိ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးလည္း သိေစခ်င္တယ္။ မေန႔က အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာတာကလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ပဲ ေၾကညာတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြ သြားလာေနၾကရင္ ဘာမွ မေျပာဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိေတာ့ အျပင္ထြက္မရေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ ဥပေဒက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ မ႐ွိဘူး။ အခုအေျခအေနအရ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးအသင္းနဲ႔ ေလး၀တီကြန္ရက္ကေပါင္းၿပီး ရဲေတြကုိေျပာတယ္၊ သံတြဲၿမိဳ႕ေပၚကုိ သူတုိ႔ဖ်က္ဆီးမႈ လုပ္ခ်င္တယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔အေျခအေနက သံတြဲၿမိဳ႕ဟာ စုိးရိမ္ဖြယ္ဟာ အေျခအေနျဖစ္ေနတယ္။”

“အၾကမ္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ ေကာင္းကင္သစၥာ-သံတြဲကားဂိတ္ဟာ သံတြဲၿမိဳ႕သစ္ အံေတာ္ရပ္ကြက္မွာ႐ွိပါတယ္။ ပိုင္႐ွင္ေတြက သူတုိ႔ေျပာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမန္မြတ္စလင္မ္နဲ႔ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ပိုင္တဲ့ဂိတ္ပါ။ အခု ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတဲ့ ကား ၂-စီးရဲ႕ပိုင္႐ွင္ကေတာ့ ကမန္မြတ္စလင္မ္ပါ။ ျပႆနာစျဖစ္တာက အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္နဲ႔ ဆုိင္ကယ္ ကယ္ရီသမားတစ္ေယာက္ရဲ႕ကိစၥလုိ႔ေျပာပါတယ္။ ကားပိုင္႐ွင္ေရာ ဂိတ္ပိုင္႐ွင္ေရာက ရန္ကုန္မွာ ႐ွိေနပါတယ္။ ဂိတ္မွာေတာ့ မန္ေနဂ်ာ႐ွိပါတယ္။ ကားေတြကုိ ခဲနဲ႔ေပါက္တယ္။ မွန္ေတြကုိ ႐ိုက္ခြဲတယ္၊ ဘီးေတြကုိလည္း ဓါးေတြနဲ႔ ထုိးခြဲသြားတယ္။ ကားကုိလည္း ပိန္႐ႈံ႕သြားေအာင္ ထု႐ိုက္ၿပီး လုံး၀ သုံးစားလုိ႔မရေအာင္ လုပ္သြားပါတယ္။ မီးမ႐ိႈ႕တာက ေကာင္းကင္သစၥာကားဂိတ္ရဲ႕ေဘးမွာ ေနာက္ထပ္ ကားဂိတ္တစ္ခု႐ွိပါတယ္။ အဲဒီကားဂိတ္က အေ၀းေျပးကုန္စည္ မထသ ဥကၠ႒ရဲ႕ ကားဂိတ္ပါ။ ဥကၠ႒က အေမမြတ္စလင္မ္ အေဖ ဗုဒၶဘာသာက ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး သူကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာကုိးကြယ္သူပါ။ အဲ့ဒီဂိတ္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေနလုိ႔ ဖ်က္ဆီးမခံရပါဘူး။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ရဲ႕ဂိတ္ကုိ ဖ်က္ဆီးသြားပါတယ္။ ကားတစ္စီးကုိ မီး႐ႈိ႕တယ္ဆုိရင္ ေပါက္ကြဲမႈေတြ႐ွိလာၿပီး ေဘးနားကဂိတ္ကုိပါ ကူးစက္ႏိုင္လုိ႔ မီးမ႐ႈိ႕တာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဖ်က္ဆီးၿပီး ခဏေနေတာ့ ရဲ ၂-ေယာက္ ေရာက္လာၿပီး ကားေတြကုိ လာၾကည့္တယ္။ ဓါတ္ပုံ႐ိုက္ဖုိ႔အတြက္ ကားဂိတ္မန္ေနဂ်ာကုိ မီးထုိးခိုင္းတယ္။ အဲဒါကုိ အၾကမ္းဖက္လူအုပ္ႀကီးက ဟုိမွာ ကုလားတစ္ေယာက္ဆုိၿပီး ၀ိုင္း႐ိုက္ဖုိ႔လုပ္လုိ႔ အဲဒီမန္ေနဂ်ာလည္း ထြက္ေျပးၿပီး ပုန္းေနရပါတယ္။

အခုလုိ ဖ်က္ဆီးတာဟာ (၁) အခ်က္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စတင္တဲ့ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ (၂) အခ်က္သည္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သည္ ဘယ္တုန္းအခါကမွ သူတစ္ပါးကုိ ဖ်က္ဆီးမႈ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ စိတ္ကူးလည္းမ႐ွိပါဘူး။ ႐ုိး႐ုိးတန္းတန္း သမာအာဇီ၀လုပ္စားၿပီးေနတာပါ။ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ႔ မကင္းလြတ္တဲ့ အလုပ္ကုိလည္း မလုပ္ခဲ့ပဲနဲ႔ ဘာျဖစ္လုိ႔ လူစုလူေ၀းနဲ႔ ဂိတ္နဲ႔ ကားဂိတ္က မိသားစု၀င္ေတြပိုင္တဲ့ ကားေတြကုိ ဖ်က္ဆီးရပါသလဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လုပ္တာလဲဆုိတာပဲ ေမးခ်င္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လုပ္တာလဲဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္။ မြတ္စလင္မ္တစ္ေယာက္နဲ႔ အျခားမွာျဖစ္တုိင္း ႐ွိတဲ့မြတ္စလင္မ္တုိင္းပိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ လိုက္ဖ်က္ဆီးရမယ္ဆုိရင္ေရာ ေလာကႀကီးက တရားပါဦးမလား၊ ဥပေဒဆုိတာေရာ တရားပါဦးမလားလုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ပစၥည္းဆုံး႐ႈံးသြားရလုိ႔ ၀မ္းမနည္းပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သက္သက္မဲ့ ဖ်က္ဆီးခံရတာေတြအတြက္ေတာ့ စိတ္မေကာင္းဘူး။ အၾကမ္းဖက္ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြ စိတ္ေက်နပ္ေအာင္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္။”

“မေန႔ညေန ၆-နာရီေလာက္က သိရပါတယ္။ အမွန္တကယ္ ရည္႐ြယ္ခ်က္က အဲ့ဒီ အၾကမ္းဖက္လူစုက သံတြဲၿမိဳ႕ထဲကုိ သြားတာ။ အံေတာ္ ကြန္ကရစ္တံတားထိပ္မွာ ရဲေတြ ပိတ္ထားေတာ့ သူတုိ႔ ၿမိဳ႕ထဲကုိ ၀င္မရဘူး။ ၀င္မရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ကုိ ျပန္လွည့္လာၿပီး ကားဂိတ္နဲ႔ ကားေတြကုိ ဖ်က္ဆီးသြားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဂိတ္က ကုန္တင္ကား ၂-စီးနဲ႔၊ တျခားက လူစီးကား ၂-စီးပါ။ ရဲစခန္းကုိေတာ့တုိင္ခ်က္ဖြင့္ထားပါတယ္။ မေန႔က ညေန ၆-နာရီေလာက္မွာ ျဖစ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဂိတ္မွာ မန္ေနဂ်ာနဲ႔ ၀န္ထမ္းအလုပ္သမားေလး ၂-ေယာက္ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔က အဲလုိျဖစ္ေနေတာ့ ေအာက္မဆင္းရဲဘူး။ ဖ်က္ဆီးတဲ့သူေတြလည္းျပန္သြားေရာ ရဲ ၂-ေယာက္ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ကားကုိဓါတ္ပုံ႐ိုက္ဖုိ႔ ဂိတ္မွဴးကုိ ဓါတ္မီးနဲ႔ထုိးခိုင္းတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မီးေရာင္ျမင္ေတာ့ လမ္းေပၚကျမင္ေတာ့ ခုနက အၾကမ္းဖက္ဖ်က္ဆီးသူေတြက ျပန္၀င္လာတယ္။ ျပန္၀င္လာေတာ့ ရဲကေျပာတယ္ မင္းတုိ႔ထင္သလုိမဟုတ္ဘူး။ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ ေကာင္ေလးကုိ ငါတုိ႔စစ္ၿပီးၿပီ၊ ေကာင္မေလးကိုလည္း စစ္ၿပီးၿပီလုိ႔ေျပာတယ္။ မင္းတုိ႔ထင္သလုိ မြတ္စလင္မ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ မင္းတုိ႔ သူမ်ားပစၥည္းကုိ မဖ်က္ဆီးနဲ႔၊ ဖ်က္ဆီးရင္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူခံရမယ္လုိ႔ ေခ်ာ့ေမာ့ၿပီး ျပန္လႊတ္လိုက္တယ္။ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ကုလားေတြလည္း ရခိုင္စကားတတ္တာပဲလုိ႔ေျပာတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းေတာ့ ကားဂိတ္မွဴးလည္း ထြက္ေျပးၿပီး ပုန္းေနရတယ္။ မီဒီယာေတြမွာ ျပန္႔ေနသလုိ ေကာင္မေလးကုိ မုဒိမ္းက်င့္တယ္ဆုိတာ မဟုတ္ဘူး။ တရားခံရဲ႕စကားေတြနဲ႔ လြဲေနတယ္။ အဲဒါကုိလည္း အမွန္ျဖစ္သင့္တာက ရဲစခန္းက စစ္ေဆးၿပီး အ႐ွိကုိ အ႐ွိအတုိင္းထုတ္ျပန္သင့္တယ္။ မထုတ္ျပန္ဘဲ ထိန္ခ်န္ထားတာက ႐ုိးသားမႈမ႐ွိဘူး။ မေန႔ကဆုိ အဲဒီ ေကာင္မေလးေရာ၊ ေကာင္ေလးေရာ သူတုိ႔ဆီမွာ႐ွိေနတာပဲ။ စစ္ေဆးၿပီး သတင္းအတိအက်ထုတ္ျပန္ေပးလုိ႔ရတယ္။ အဲဒါကုိ ဒီဟာေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူးဆုိတာ အတိအက် မထုတ္ျပန္ေပးဘူး။ ဟုတ္တယ္ဆုိတာလည္း မေျပာဘူး။ မေန႔ညကထိ ရဲေတြကုိေမးေတာ့ မဟုတ္ဘူးပဲေျပာတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ ဘယ္လုိေျပာင္းသြားမလဲ မသိဘူး။

အခုအခ်ိန္ထိ အဲဒီတရားခံေတြဟာ မီဒီယာေတြမွာေရးသလုိ ဟုိဘက္ဒီဘက္ ပဋိပကၡျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး။ အခုလုိ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ စျဖစ္ကတည္းက အခုအခ်ိန္ထိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ တဘက္သတ္ ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္ခံေနရတာ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘက္က ျပန္ခုခံတာလည္းမရွိဘူး၊ စလုပ္တာလည္းမရွိဘူး၊ သူတုိ႔ေျပာသလုိ ကုိယ့္အိမ္ကုိယ္ မီး႐ႈိ႕တယ္ဆုိတာလည္းမ႐ွိဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးအရ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အခုလက္႐ွိအေနအထားက သံတြဲၿမိဳ႕ဟာ စုိးရိမ္ေရမွတ္ကုိ ေရာက္ေနပါတယ္။ အခုလက္႐ွိ ေတာင္ကုတ္မွာလည္း လူစုေနတယ္၊ ကားေတြေပၚမွာ စုေတြ သင့္ေစာင့္ေနတယ္၊ အံေတာ္မွာလည္း လူစုေနတယ္ ဒါေၾကာင့္ စုိးရိမ္စရာ အေျခအေနျဖစ္ေနပါတယ္”လုိ႔ M-Media ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈမ်ားကုိ ေျဖၾကားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

မေန႔က သံတြဲျမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ လူေနအိမ္ ၅-လုံး မီး႐ႈိ႕ခံရၿပီး အျခားလူေနအိမ္ ၇-လုံး ဖ်က္ဆီးခံရပါတယ္။ ကားဂိတ္တစ္ခုနဲ႔ ကား(၄)စီးလည္း ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ သံတြဲၿမိဳ႕ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ ပ်က္ဆီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားကုိလည္း သိရပါတယ္။

ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိမွ ဖမ္းဆီး ေငြညွစ္မႈမ်ား ေန႔စဥ္ ျပဳလုပ္ေန

RB News
25.5.2013

ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာ ၿမဳိ႕နယ္၊ နစက နယ္ေျမ (၇) လက္ေအာက္ခံ အလယ္သံေက်ာ္ တုိက္နယ္တြင္ စစစ ေထာက္လွမ္းေရးမွ အရာရွိ တစ္ဦး ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ေက်ာ္ဇင္မွ နည္းလမ္း မ်ဳိးစုံျဖင့္ ေဒသခံ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားထံမွ ေငြညွစ္လ်က္ ရွိေၾကာင္း သတင္း ရရွိပါသည္။

“အလယ္သံေက်ာ္မွာ ရွိတဲ့ ေစ်းဆုိင္ေတြက တစ္ဆုိင္ကုိ တစ္ပတ္မွာ ေငြက်ပ္ တစ္ေထာင္စီ ဆက္ေၾကးလုိ SB က ဦးေအာင္ေက်ာ္ဇင္ရဲ့ ရုံးခန္းမွာ သြားသြင္း ရတယ္။ အလယ္သံေက်ာ္ရဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ ရြာေတြ အားလုံးလည္း အဲဒီလူရဲ့ ႏွိပ္စက္တဲ့ ဒဏ္ကုိ ခံေနရတယ္” ဟု ေဒသခံ ရြာသား တစ္ဦးမွ RB News သုိ႔ ေျပာပါသည္။

ယမန္ေန႔ (ေမလ ၂၄ ရက္) က နစက နယ္ေျမ (၈) လက္ေအာက္ခံ ဥေဒါင္း ေက်းရြာ အုပ္စု၊ အေနာက္ရြာေန ဦးဟက္ဇူရာမန္ (ဘ) ဦးေရွာ္ဘီကုရ္ ရာမန္ အား အလယ္သံေက်ာ္ရွိ ေယာကၡမ ျဖစ္သူ၏ ေနအိမ္တြင္ တရားမ၀င္ ေနထုိင္သည္ဟု စြပ္စြဲ၍ ဦးဟက္ဇူရာမန္၏ အစ္ကုိျဖစ္သူ ေမာ္လ၀ီ ဦးအဒူရွကူရ္ကုိ ဖမ္းဆီး၍ ေခၚ ေဆာင္သြား ခဲ့သည္။

“စြပ္စြဲခံ ရတာက တစ္ေယာက္ပါ။ ဖမ္းသြားတာက စြပ္စြဲခံ ရတဲ့သူရဲ့ အစ္ကုိ။ ဆန္စက္မွာ အလုပ္လုပ္ ေနရင္းနဲ႔ ဖမ္းသြားတာ။ လမ္းတစ္၀က္မွာ ေငြက်ပ္ တစ္သိန္း ငါးေသာင္း ယူၿပီး၊ ႏြားသတ္ လုိင္စင္ရ ဦးေမာင္ဇူရာမန္ (ယခင္ ရယက ဥကၠဌေဟာင္း) ကုိအာမခံ ခုိင္းၿပီး ျပန္လႊတ္ လုိက္တယ္။ အဲဒီလုိဘဲ မဟုတ္တာ ေတြကုိ အေၾကာင္းျပၿပီး၊ ဖမ္းၿပီး ေငြညွစ္ ေနတာ ေန႔စဥ္ ေန႔တုိင္း လုိလုိ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု အဆုိပါ ေဒသခံမွ ဆက္လက္ ေျပာပါသည္။

ထုိ႔အျပင္ ယမန္ေန႔ ကပင္ ဥေဒါင္း ေက်းရြာ အုပ္စု ဇုံမၼာရြာေန ဦးရဟီးမုလႅာ (ဘ) ဦးနာဂူးအား ပြင့္လင္း ရာသီတြင္ မေလးရွား ႏုိင္ငံသုိ႔ လူကုန္ကူး သည္ဟု အေၾကာင္း ျပၿပီး ဖမ္းဆီးရန္ ၎၏ ေနအိမ္သုိ႔ သြားေရာက္ ရွာေဖြ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေနအိမ္တြင္ ဦးရဟီးမုလႅာ အားမေတြ႔ေသာ ေၾကာင့္ ဇနီးျဖစ္သူ အား ၿခိမ္းေျခာက္၍ မဖြယ္မရာမ်ား ေျပာၿပီး ျပန္လာ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

“ဦးေအာင္ေက်ာ္ဇင္က အခုလက္ရွိ ဥေဒါင္း ေက်းရြာ အုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးတင္ေမာင္ရဲ့ ေယာကၡမ ျဖစ္တဲ့ ဦးေမာင္ျမနဲ႔ ပူးေပါင္း ၿပီးေတာ့ ရြာထဲမွာ ဘယ္သူေတြရဲ့ ေငြေၾကး အေျခ အေန ဘယ္လုိ ရွိတယ္ ဆုိတာ သတင္း ယူတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပါးစပ္ထဲ ရွိတဲ့ အမႈနဲ႔ ဖမ္းၿပီး ေငြညွစ္ ေနတာ” ဟု ရြာသားမွ ေျပာပါသည္။

ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ ေျဖၾကားေသာ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္းစာရင္း ႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ ကိစၥ

ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒ၊ တုိင္းရင္းသားအေရး ႏွင့္ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆုိင္ရာ လုပ္ေဆာင္ျပင္ဆင္ မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းမ်ား အား လူဝင္ မႈႀကီးၾကပ္ေရး၊ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ က ေျဖၾကား ေဆြးေႏြး ထားပါသည္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဝန္ႀကီးခင္မ်ား က်ေနာ္တို႔ ဗီြအိုေအကို အခုလို သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုခြင့္ ေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ပထမဦးဆံုး သိခ်င္တဲ့ကိစၥက မၾကာခင္ႏွစ္ပိုင္း အတြင္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ မလုပ္တာၾကာၿပီျဖစ္တဲ့ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္မႈကိစၥေတြ အဲဒါေတြက မၾကာခင္မွာစေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ဒါက နဂိုကတည္းက စီမံထားတာလား၊ တိုက္ဆိုင္မႈ သက္သက္လား။ အခု အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ဖက္မွာလည္း ဒီလို လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးကိစၥေတြမ်ဳိးစံု ျဖစ္ေနေတာ့။ အဲဒါေလးကို တခ်က္ရွင္းျပေပးပါ။

ဦးခင္ရီ ။ ။ သန္းေခါင္းစာရင္းက ျပည္လံုကၽြတ္အဆင့္ေပါ့။ ျပည္လံုကၽြတ္အဆင့္ေကာက္တဲ့ကိစၥက လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက ႏွစ္ႀကိမ္ပဲေကာက္ရေသးတယ္။ ပထမတႀကိမ္က ၁၉၇၃ မွာ တႀကိမ္ေကာက္ တယ္။ ေနာက္ ဆယ္ႏွစ္ျခားၿပီးေတာ့ ၁၉၈၃ မွာတႀကိမ္ေကာက္တယ္။ အခုေတာ့ မေကာက္တာ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ၾကာၿပီေပါ့။ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ေက်ာ္ၾကား တဲ့အ တြက္ေၾကာင့္ သန္းေခါင္းစာရင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြကလည္း ႏိုင္ငံအတြက္အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံစာရင္း ဇယားျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ေကာက္ဖို႔လို တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ က လည္း ေကာက္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းမွာ အခ်က္တခ်က္။ ဒုတိယအခ်က္ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတုန္းမွာပဲ က်င္းပဆဲ အဲဒီအခ်ိန္ က ပထမ အႀကိမ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ မွာ မဲဆႏၵရွင္ တဦး၊ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦးက တင္ျပတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္လံုးကၽြတ္အဆင့္ သန္းေခါင္းစာရင္း မေကာက္ တာ လည္း ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ေလာက္ၾကာေနၿပီ ။ ေကာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကလည္းေမးတယ္။ ဆိုေတာ့ ပထမထဲကလည္း က်ေနာ္တုိ႔က လည္း ေကာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိတယ္။ ျပည္သူ က လည္း ဒီကိစၥ ကို ေကာက္ဖုိ႔လိုလားတယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီကိစၥကို ျဖစ္သြားတဲ့သေဘာပါ။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ တျပည္လံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္တယ္ဆိုတာ အေတာ္ေလးကို ႀကီးက်ယ္တဲ့ အင္မတန္ကို ခက္ခဲတဲ့၊ အင္မတန္ကို ေငြေၾကးအ ကုန္အက်မ်ား မယ့္ကိစၥေပါ့။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေကာ ႏိုင္ငံတကာရဲ ႔ အကူအညီေတြ၊ ေနာက္ ျပည္တြင္းက လုပ္အားေပးေတြ၊ အဲဒါမ်ဳိးေတြကို စီမံထားတာ ရွိပါသလား။

ဦးခင္ရီ ။ ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ျပည္လံုးကၽြတ္အဆင့္ သန္းေခါင္းစာရင္း ေကာက္ယူေရးက အဆင့္ (၄) ဆင့္နဲ႔ လုပ္သြားမွာပါ။ ပထမအဆင့္က ႀကိုတင္ျပင္ဆင္ျခင္း အဆင့္။ ေနာက္ ေျမျပင္မွာ ကြင္းဆင္းၿပီး ေကာက္တဲ့အဆင့္။ တတိယအဆင့္က ရွင္းရွင္းေလးေျပာလို႔ရွိရင္ ေကာက္ၿပီးသားစာရင္းေတြကို ျပန္လည္စုစည္းတဲ့အဆင့္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္က final report တိုင္းျပည္ ကို ေၾကညာတဲ့ အဆင့္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ဒီကာလက ျပင္ဆင္ျခင္းအဆင့္ထဲမွာ ေရာက္ေနတာပါ။ ျပင္ဆင္ျခင္းအဆင့္မွာလည္း အဆင့္ေတြ ေျမာက္ျမားစြာ ရွိပါတယ္။ အခုန ေမး သလို ဒီဥစၥာကလည္း အင္မတန္လည္းရႈပ္ေထြးတယ္။ အင္မတန္လည္း ေငြကုန္ေၾကးၾကမ်ားတယ္ ဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ပထမဦးဆံုး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာက UN နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္တာပါ။

UN နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ UNFPA (United Nations Population Fund) ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔က က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အဓိက focal အဖြဲ႔အစည္းတခုပါ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီ အဖြဲ႔နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေတြယူပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ international consultants ေတြ အခုအခ်ိန္ က်ေနာ္လာတဲ့အခ်ိန္အထိ (၆) ေယာက္ေလာက္ ေရာက္ေနၿပီ။ ဒါက သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူေရး လုပ္ငန္းအတြက္ အေျခခံက်တဲ့ ေျမပံုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အႀကံေပးပညာရွင္ေတြ။ ေနာက္ ျပည္သူကို publicity campaign ျပည္သူကို အသိေပးရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြ။ ေနာက္တခုက questionnaire ျပည္သူကိုေမးမယ့္ ေမးခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြ။ အဲဒီလိုကိစၥေတြမွာ အႀကံေပးမယ့္ international consultants ေတြပါသလို။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ပညာရွင္ေတြ အေတြ႔အႀကံဳရွိတဲ့ ဝန္ထမ္းေဟာင္းေတြနဲ႔ စဥ္ဆက္ မပ်က္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ လူဦးေရနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြပဲ ရွိေနတယ္။ တခ်ုိ ႔ကလည္း သန္း (၆၀) ေလာက္ ရွိေနၿပီေျပာတယ္။ တခ်ဳိ ႔ကလည္း သန္း (၅၀) ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲလို႔ေျပာတယ္။ ဝန္ႀကီးရဲ ႔ အၾကမ္းမ်ဥ္းခန္႔မွန္းခ်က္က ဘယ္ေလာက္ရွိမလဲ။

ဦးခင္ရီ ။ ။ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ထားတာကေတာ့ ႏွစ္စဥ္ ေအာက္တိုဘာ (၁) ရက္ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က တရားဝင္ထုတ္ျပန္ခ်က္က ၆၀.၃၈ သန္းပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဒီစာရင္းသည္ ၈၃ ေနာက္ဆံုးေကာက္ယူခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္းစာရင္းေပၚမွာ အေျခခံတယ္။ ေနာက္ ကြက္ၾကားကြက္ၾကား သီးျခားၿမိဳ ႔နယ္ေတြမွာ စစ္တမ္းေကာက္ ယူတာရွိ တယ္။ ဒီ ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ လူဦးေရပညာနဲ႔ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ မွန္သလား၊ နည္းသလား၊ မ်ားသလားဆုိတာကေတာ့ ဒီတခါ ေကာက္ၾကည့္ေတာ့မွပဲ တိက်တဲ့ ကိန္းဂဏန္းထြက္မွာပဲ။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ၿပီ၊ လူဦးေရစာရင္းေကာက္ၿပီဆိုေတာ့ အခုလက္ရွိ အေျခအေနမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး လူေျပာမ်ားၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး လည္း အထူး သျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဖက္မွာ အဓိကထားၿပီး စိတ္ဝင္စားေနတဲ့အခ်က္က ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ။ ဒီ သန္းေခါင္းစာရင္းကိစၥနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကိစၥနဲ႔ ဘယ္ေလာက္မ်ား ဆက္ႏႊယ္မႈေတြ ရွိေနမလဲ။

ဦးခင္ရီ ။ ။ အမွန္ေျပာရရင္ေတာ့ ဆက္ႏႊယ္မႈ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ သန္းေခါင္းစာရင္းကိစၥဆိုတာ ျမန္မာျပည္ရဲ ႔ နယ္ေျမအတြင္းမွာ မီွတင္းေနထိုင္တဲ့ မည္သည့္ပုဂိၢဳလ္မဆို ထည့္သြင္းေကာက္ယူသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ ဒီ သန္းေခါင္းစာရင္းထဲမွာ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ မီွတင္းေနထုိင္တာေတာ့ ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူဟာ ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား။ ဒီလုိ သတ္မွတ္ ခ်က္ေလးေတြ မပါဘူးလား။

ဦးခင္ရီ ။ ။ အဲဒါက သန္းေခါင္းစာရင္းမွာ မပါဘူး။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္း ဆံုးျဖတ္တာက အခုလက္ရွိ existing law ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒနဲ႔သာ ဆံုးျဖတ္ သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ အခုလာမယ့္ သန္းေခါင္းစာရင္းကိစၥကေတာ့ ႏုိင္ငံသားနဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံ သားကိစၥကို ပဲ ေသခ်ာေမးပါ ရေစ။ ႏိုင္ငံ သားကိစၥက အရင္ရွိၿပီးသား ဥပေဒအတိုင္းကိုပဲ အတည္ယူၿပီးေတာ့ အခုလက္ရွိ ႏိုင္ငံသားျပန္လည္စီစစ္ေရးကို လုပ္မလား။ ဥပေဒကို နည္းနည္းျပန္ျပင္ဖို႔ အေၾကာင္း အရာေတြမ်ား ရွိပါသလား။

ဦးခင္ရီ ။ ။ အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ဥပေဒကိုျပင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုခ်က္လည္းမရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔မွာလည္း အစီအစဥ္ မရွိပါဘူး။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ စနစ္က မည္သည္လူမ်ဳိး၊ မည္သည္ဘာသာ၊ မည္သည္အသြင္သ႑ာန္အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တာမဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံသာျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္းသည္ ၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔အညီသာ ဆံုးျဖတ္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ညီရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မယ္။ အဲဒါနဲ႔မညီရင္ ႏိုင္ငံသားမျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့သေဘာပါ။ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိေသးပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ႏိုင္ငံသားအျပင္ ေနာက္တခုက တုိင္းရင္းသားေတြ အမ်ဳိးအစားခြဲျခားတဲ့ကိစၥေတြ။ ဒီေနရာမွာ ဟိုအရင္ကေတာ့ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္ကဆုိရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ ထဲမွာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ္ေဒသေတြမွာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆိုၿပီးေတာ့ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာအသံ ျမန္မာ့အသံကေန အသံလႊင့္ေပးခဲ့တာေတြေတာင္ ရွိခဲ့တယ္။ ဒီေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆိုတာကို စာရင္းကေန ပယ္ဖ်က္ၿပီးေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိလည္း ဒါ ျမန္မာအစိုးရရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္က ရိုဟင္ဂ်ာဟာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္မ်ဳိးရွိတယ္။ တဖက္ကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြက သူတို႔ဟာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးပါဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာေနတာေတြရွိေတာ့ ဝန္ႀကီးရဲ ႔အျမင္ေလးက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

ဦးခင္ရီ ။ ။ ဒီေမးခြန္းမ်ဳိးက က်ေနာ္ မၾကာခဏ ရင္ဆုိင္ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ့္ဖက္က တရားဝင္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာက က်ေနာ္တုိ႔ လူမ်ဳိးထဲမွာ မပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အဓိကက်တဲ့ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိး (၈) မ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္၊ ျမန္မာ၊ ရခုိင္၊ ခ်င္း – ဒီ (၈) မ်ဳိး plus သူန႔ဲဆက္ႏႊယ္တဲ့ minority ေတြေပါင္း လိုက္ရင္ လူမ်ဳိး (၁၀၁) ပါးလို႔ ေခၚတာေပါ့။ အဲဒီအထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔မွာ အခုနေျပာသလို လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ သန္းေခါင္း စာရင္း ႏွစ္ႀကိမ္ေကာက္တယ္။ ၁၉၇၃ မွာ တႀကိမ္ေကာက္တယ္။ ဆယ္ႏွစ္ျခားၿပီးေတာ့ ၁၉၈၃ တႀကိမ္ေကာက္တယ္။ အဲဒီရဲ ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြမွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့လူမ်ဳိး ထည့္ေရးထားတာ မပါဘူး။ ဒီ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့လူေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွီလူမ်ဳိးနဲ႔ စာရင္းသြင္းထားတယ္။

လြတ္လပ္ေရးမရခင္ အထူးသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေအာက္မွာ ရွိတုန္းက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ gazette documents ေတြမွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမပါဘူး။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ္ ေျပာတာကေတာ့ အေထာက္အထားနဲ႔ ေျပာတာပါ။ အဲဒီလို အေထာက္အထားႏွစ္ခုအရ က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့လူမ်ဳိးဟာ မရွိဘူး။ ဘဂၤလီဆိုတဲ့လူမ်ဳိးပဲ ရွိတယ္။ ဒီ ဘဂၤလီ ကလည္း အားလံုးသိတဲ့အတုိင္း ၁၈၂၄ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္အေနာက္ျခမ္း ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ကိုေရာက္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က အိႏိၵယျပည္ရဲ ႔ ျပည္နယ္ခြဲ တခု ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမွာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အဲဒီဖက္ကရွိတဲ့ ဘဂၤလီေတြ ဒီဖက္ကိုလာၿပီး အလုပ္လုပ္ရင္နဲ႔ တခ်ုိ ႔လည္းျပန္ၿပီးေတာ့ မထြက္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေတြက လြတ္လပ္ေရး နဲ႔အတူ ျဖစ္လာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆေတြျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့လူမ်ဳိးကေတာ့ မရွိဘူးလို႔ တရားဝင္သတ္မွတ္ၿပီး ေျပာလို႔ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးနဲ႔ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရး။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ တည္ဆဲဥပေဒေတြအရ ဘာေတြမ်ား ကြာျခားခ်က္ေတြ ရွိေနပါသလဲ။ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးနဲ႔ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရး။

ဦးခင္ရီ ။ ။ အမွန္ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားတေယာက္ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရတာေပါ့။ ႏိုင္ငံသားရယ္လို႔ ျဖစ္သြားရင္ အခြင့္အေရး အကုန္ရတာေပါ့။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြက အခ်ဳိ ႔ဟာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီအခြင့္အေရးမ်ဳိးျဖစ္ တန္တူမရဘူးဆိုတဲ့ ဒီလို ေတာင္းဆိုမႈ မ်ုိးေတြရွိ တယ္။ အမွန္ကေတာ့ အကုန္လံုးအတူတူပဲ။ အကုန္လံုး ႏုိင္ငံသားရယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ အသိအမွတ္ျပဳခံရလို႔ရွိရင္ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံမွာရွိတဲ့ အခြင့္အေရးက အားလံုးအတူတူျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆိုၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ေခၚခံေစခ်င္တဲ့ဆိုတဲ့ သေဘာရယ္ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာေတြမ်ား ရွိေနပါသလဲ။ ဘယ္လိုအခြင့္အေရးမ်ဳိးေတြ ဆက္တိုက္ပါလာႏိုင္သလဲ။
ဦးခင္ရီ ။ ။ ဒါကေတာ့ ေတာင္းဆိုတဲ့ ကာယကံရွင္ေတြကပဲ သိမယ္ထင္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္ေမးရတဲ့အေၾကာင္းကလဲ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္ဖက္မွာဆိုရင္ ေဒသခံရခိုင္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ အခု ဝန္ႀကီးေျပာတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဖက္ကလာတဲ့ လူေတြေပါ့။ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း လူဦးေရအေျခအေနအရဆုိရင္ ဝန္ႀကီးတို႔ ပိုသိပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ေနရာေတြမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန ဝင္လာတဲ့ မ်ုိးႏြယ္ေတြ။ သူတုိ႔ေတြ က အမ်ားစုပုိျဖစ္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆုိေတာ့ ေဒသခံရခိုင္ေတြအေနနဲ႔လည္း သူတို႔နယ္ေျမ ဆံုးရႈံးမလား။ သူတုိ႔ တုိင္းရင္းသားပိုင္ဆုိင္မႈေတြ ဆံုးရႈံးမလားဆိုၿပီး စိုးရိမ္ေနၾကတာေတြရွိတယ္။ သူတုိ႔ရဲ ႔ စိုးရိမ္မႈေတြဟာ တကယ္ကို စိုးရိမ္စရာအေျခအေနမွာ ရွိေနသလား။

ဦးခင္ရီ ။ ။ လူဦးေရအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထူးသျဖင့္ ေမာင္းေတာ္ဖက္မွာေတာ့ တျခားႏိုင္ငံဖက္က ဝင္လာတဲ့ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးေတြက ၉၈% ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီဖက္မွာၾကည့္ ရင္ေတာ့ မ်ားတာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ လက္ရွိ ႏိုင္ငံထဲမွာရွိတဲ့ လူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာကိုပဲ စဥ္းစားသလဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိတယ္မရွိဘူးဆိုတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာပဲ ႏိုင္ငံေတာ္က စဥ္းစားတာေပါ့။ ဆိုပါစို႔ အခုနေျပာတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔အတူ ေရာက္လာတဲ့ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးေတြ ဒီလူ မ်ဳိးေတြ ႏိုင္ငံ သား အျဖစ္ ေလွ်ာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေလွ်ာက္ခြင့္ရွိတာေတြရွိတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည့္စံုရမယ့္ criteria ေတြရွိတယ္။ အဲဒီအထဲက တခ်ဳိ ႔ကို ေျပာလို႔ရွိရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ သည္ ၁၉၄၈ မတိုင္ခင္ တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မီွတင္းေနထိုင္ခဲ့တဲ့ မ်ဳိးရိုးစဥ္ဆက္ကေန ေပါက္ဖြားလာသူေတြ ျဖစ္ရမယ္။

အၾကမ္းမ်ဥ္းေပါ့ ဒီလို သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိတယ္။ ဒီ ပုဂၢိဳလ္ တေယာက္ က ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ေလွ်ာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ သူ႔အဖိုးအဖြားသည္ ၁၉၄၈ မတုိင္မီ လြတ္လပ္ေရးမရခင္၊ ဒီမွာေမြးရမယ္၊ ဒီမွာပဲ အသက္ဆံုးရႈံးရမယ္၊ သူ႔အေဖအေမသည္ ဒီမွာေမြးရမယ္၊ ဒီမွာပဲ အသက္ဆံုးရႈးရမယ္၊ two generations သူကလည္း ဒီမွာပဲ ေမြးရမယ္၊ ဒီမွာပဲ ဆက္ေနမယ္လို႔ ဆႏၵရွိရမယ္။ တိုင္းျပည္ေပၚမွာလည္း သစၥာရွိရ မယ္၊ ျမန္မာ စကား လည္း ေျပာတတ္ရမယ္ စသျဖင့္ criteria ေတြ မ်ားမ်ားစားစား ရွိပါတယ္။ အဲဒါဆုိရင္ သူသည္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ေလွ်ာက္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဘယ္ကိုေလွ်ာက္ရသလဲဆုိေတာ့ ဗဟို အဖြဲ႔ကို ေလွ်ာက္ရတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ ၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒ ၆၇ မွာ ဗဟုိအဖြဲ႔ကို တရားဝင္ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္။ ဥကၠ႒က က်ေနာ္ပါ။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးတို႔က အဖြဲ႔ဝင္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥကၠ႒နဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္ေတြၾကည့္လိုက္လို႔ရွိရင္ ဒါသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ ႔ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ national security, national interests ကို ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ျပည့္ျပည့္စံုစံု စဥ္းစားႏိုင္ေအာင္ ဒီအဖြဲ႔ဝင္ေတြက ဖြဲ႔ထားတယ္ဆိုတာကို ျမင္သာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအဖြဲ႔ေတြက အခုနေျပာတဲ့ criteria နဲ႔ျပည့္စံုမယ္ဆုိရင္ အဆင့္ဆင့္ ၿမိဳ ႔နယ္ကတဆင့္ ေထာက္ခံလိုက္လို႔ ဗဟိုအဖြဲ႔ကို ေရာက္လာတယ္ဆိုရင္ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီတယ္ဆိုရင္ သူသည္ ျပဳ-ႏုိင္ငံသား၊ အဂၤလိပ္ လို႔ေတာ့ naturalized citizen ဟိုတုန္းကေတာ့ ဧည္ႏိုင္ငံသား။

ဧည္ဆိုတာက ၈၂ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ဆုိရင္ ဧည္။ ၈၂ ဥပေဒေပၚၿပီးတဲ့အခါၾကေတာ့ ျပဳ ေပါ့။ associated citizen – naturalized citizen. အဲဒါ ရပိုင္ခြင့္ရွိ တယ္။ အဲဒီလို naturalized citizen ျဖစ္သြားၿပီးေတာ့ေနာက္ automatically သူ႔ရဲ ႔ third generation မွာ သူသည္ ႏိုင္ငံ သား ျဖစ္သြား မယ္။ အခုလက္ရွိ ရွိေနတဲ့လူေတြမွာ ျပဳ-ႏိုင္ငံသား ရွိတဲ့လူေတြရွိတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ၿပီးသာလူေတြ ရွိတယ္။ မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ ေလာေလာဆယ္ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိတဲ့ လူေတြေတာ့ white card ေတြ ေပးထားတာရွိတယ္။ white card သည္ temporary identity card. ဒီနုိင္ငံမွာ ေနခြင့္ေပးတယ္။ ဒီနိုင္ငံမွာ စားခြင့္ေပးတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာ သြားခြင့္ေပးတယ္။ မဲေတာင္ ေပးခြင့္ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ ဘာမွအခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးတာ မရွိပါဘူး။ လူမ်ဳိးစုနဲ႔ ပတ္သက္တာ သူတုိ႔ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြေပါ့။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ပဲ ဝန္ႀကီးလည္းေတြ႔မွာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းေတြက အခု နယူးေရာ့ခ္ၿမိဳ ႔မွာလုပ္တဲ့ အစည္းအေဝးပြဲေတြရဲ ႔ ေရွ ႔မွာ အထူးသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ – ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးေတြရဲ ႔ အခြင့္အေရးဆုိၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ၊ ဆႏၵျပမႈေတြ ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီ ရခုိင္ျပည္နယ္ေဒသအတြင္းမွာ အခုဒီမွာ ဆႏၵျပၾကသလို ဘဂၤလီေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အထူးတလည္းမ်ား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ုိးေဖာက္မႈေတြ၊ ႏိွပ္စက္ျပဳမႈေတြ ရွိေနသလား။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တခ်ိန္တုန္းကဆိုရင္လည္း စစ္အစိုးရ လက္ထက္က ဒီလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ုိးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့လို႔ဆိုၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဖက္ကို အစုလိုက္အၿပံဳးလိုက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ သာဓကေတြရွိခဲ့တယ္။ ဆိုေတာ့ အခုေလာေလာ ဆယ္ အေျခအေနက ဒီဖက္မွာ ဆႏၵျပေနသလို၊ သူတုိ႔ေျပာေနၾကသလို ခ်ုိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနသလား။

ဦးခင္ရီ ။ ။ အျပင္ မီဒီယာေတြကေတာ့ ဒီလို စြပ္စြဲတာ ရွိပါတယ္။ တကယ့္ ေျမျပင္မွာေတာ့ ဒီလို တဖက္ေစာင္းႏွင္း ဖိႏိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ မရွိပါဘူး။ အခု ရခိုင္မွာ ၿပီးခဲ့ တဲ့ ေမလ မွာ ျပႆနာျဖစ္ တယ္။ ျဖစ္ေလျဖစ္ခ်င္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက step by step ဒီကိစၥကို ေျဖရွင္းခဲ့တယ္။ အၾကမ္းမ်ဥ္းေျပာရရင္ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ဒီျပႆနာကို ဒီေနရာမွာပဲ ရပ္တန္႔ သြားေအာင္ တရား ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္တယ္။ ဒုတိယအဆင့္က ၿငိမ္သြားၿပီဆုိရင္ ထပ္ျပန္႔မသြားေအာင္ ကာကြယ္တယ္။ တတိယတခါ ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးစီးတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ investigation committee ဒု-ဝန္ႀကီး ျပည္ထဲေရး ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ အဖြဲ႔ဖြဲ႔တယ္။ သူကေတာ့ criminal case နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တကယ့္ root cause of the incident ဒါေတြကို ေဖာ္ထုတ္တာေပါ့။ ဒီမွာ ဘယ္သူေတြ ပါဝင္သလဲ။ ရာဇဝတ္အေၾကာင္းအရာကို ေဖာ္ထုတ္တာရွိတယ္။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ မွတ္မိမွာပါ – ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔က လြတ္လပ္ေသာ ေကာ္မရွင္ ၂၇ ဦးပါတဲ့ အဖြဲ႔ဖြဲ႔တယ္။ ေနာက္ ဒီျပႆနာကိုလည္ at present မွာ ဘယ္လိုရွင္းမလဲ။ ေရတို ဘယ္လိုရွင္း မလဲ။ ေရရွည္ ဘယ္လိုရွင္းမလဲ။ ေနာင္ကို ဒီလုိျပႆနာမ်ဳိး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို ထိခိုက္ေစတဲ့၊ အတူတကြ မီွတင္းေနထုိင္ေနၾကတဲ့ ဒီအုပ္စု ႏွစ္စု ျပႆနာမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္မလဲ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္း ပညာရွင္ေတြ၊ international ပညာရွင္ေတြ ေပါင္းၿပီးေတာ့ workshop ေတြ လုပ္တယ္။ အဲဒီက outcomes ေတြလည္း က်ေနာ္ တုိ႔ ေစာင့္ေန တယ္။ ေနာက္ ဒီျပႆနာမ်ဳိး ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ စီမံရမွာပါ။ ဟိုမွာေတာ့ သီးျခားခြဲျခားဆက္ဆံတာပါ။

မြတ္စလင္ သတင္းစဥ္ ႏွင့္ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္း