Thursday, October 10, 2013

သမၼတကိုယ္စား ၀န္ႀကီး Kerry အာဆီယံညီလာခံ ဦးေဆာင္တက္ေရာက္

ကိုသားညြန္႔ဦး
အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမားအေနနဲ႔ အခုက်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ထိပ္သီးညီလာခံကို မတတ္ေရာက္ႏိုင္တာေၾကာင့္၊ အခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက သူ႔အေနနဲ႔ ကတိ က၀တ္ ေပးထားတဲ့ကိစၥတခုကို ၿပီးျပတ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ဒါကေတာ့ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း ပိုင္နက္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြား တင္းမာမႈေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေလ်ာ့နည္းႏိုင္သမွ် နည္းသြားေအာင္ လုပ္ဖို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အာဆီယံအၾကားမွာ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး ခိုင္မာတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတရပ္ ထားရိွဖို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တိုက္တြန္း ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့ကိစၥပါ။

ဒါေပမဲ့ သမၼတကိုယ္စား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းကို တတ္ေရာက္ေနပါတယ္။ ဒီသတင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ Steve Herman ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံကေန သတင္းေရးသား ေပးပို႔ထားခ်က္ကို ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။

အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပဲြ အတြင္းမွာေတာ့ သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ဒီအစည္းအေ၀း မတက္ေရာက္ႏိုင္တဲ့အေပၚမွာ သူ႔အေနနဲ႔ ေတာင္းပန္မႈကို ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ရီ က အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြကို စကားပါးခဲ့ပါတယ္။

APEC အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖဲြ႔ ထိပ္သီးညီလာခံနဲ႔ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံေတြကို သမၼတ အိုဘားမား တက္မလာႏိုင္တာေၾကာင့္ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ ပိုင္းျဖတ္ေျပာဆိုမႈေတြအေပၚ အာရွမွာ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ တစိတ္တပိုင္း ရပ္ဆိုင္းေနရတဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ သမၼတ မလာေရာက္ႏိုင္တာကို သေဘာေပါက္ နားလည္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ မစၥတာ ကယ္ရီ က အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြကို မေန႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“အခု ၀ါရွင္တန္ဒီစီမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ အခိုက္အတန္႔ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထက္မပိုပါဘူး။”

သမၼတ အိုဘားမား အရင္စီစဥ္ထားတဲ့အတိုင္း ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲတိုင္းနဲ႔ မစၥတာ ကယ္ရီအေနနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေနပါတယ္လို႔ မစၥတာ ကယ္ရီနဲ႔အတူ ပါသြားတဲ့ အႀကီးတန္း အေမရိကန္အရာရိွေတြက ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မစၥတာ ကယ္ရီအေနနဲ႔ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းမွာပဲ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရိွေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အာဆီယံမွာ အာဆီယံနဲ႔ အေမရိကန္အၾကား ညိႇႏိႈင္းေရးမွဴး အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့အေပၚမွာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္းတို႔ကို ေက်းဇူးတင္တဲ့အေၾကာင္း မေန႔က အစည္းအေ၀းမွာပဲ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ရီ က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအေနနဲ႔ လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠဌ တာ၀န္ယူတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္နဲ႔ အာဆီယံ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ တိုးတက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အေၾကာင္းလည္း မစၥတာ ကယ္ရီ က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေျပာင္းအလဲ အေျခအေနေတြအေပၚမွာလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ စိတ္၀င္တစားရိွတဲ့အေၾကာင္း အာဆီယံ ထိပ္သီး ညီလာခံ အျပင္ပန္းမွာလုပ္တဲ့ အာဆီယံ လူငယ္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးတို႔ ေတြ႔ဆံုပဲြမွာ မစၥတာ ကယ္ရီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြဟာ အင္မတန္မွ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿပီးျပည့္စံုမႈေတာ့ မရိွေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြ ဆက္ျဖစ္လာဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ ရပါမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တေျဖးေျဖးနဲ႔ေတာ့ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေပၚေရာက္လာမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လာမယ့္ ၂၀၁၄ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠဌ ရာထူးအတြက္ ဒီကေန႔မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကေန တရား၀င္ လက္ခံယူဖို႔ ရိွေနပါတယ္။ ေဒသတြင္းမွာေတာ့ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္မွာ ရိွေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို နည္းႏိုင္သမွ် ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္လို႔ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း တရပ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရိွလာေစဖို႔ အာဆီယံ အဖဲြ႔၀င္ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕က ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ေန တာေတြကို အိုဘားမားအစိုးရက ေထာက္ခံမႈ ေပးထားပါတယ္။

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ပဋိပကၡေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အေျဖရွာေရး၊ ေရေၾကာင္းသြားလာမႈ လြတ္လပ္ခြင့္၊ ဥပေဒနဲ႔အညီ ကူးသန္းေရာင္၀ယ္ခြင့္ေတြ အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ဖို႔ အေျခခံမူေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အားေပး တိုက္တြန္းတာေတြကို အေမရိကန္နဲ႔ အာဆီယံ အၾကား ေဆြးေႏြးပဲြေတြတိုင္းမွာ ေျပာဆိုဖို႔ရိွမယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အႀကီးတန္း အရာရိွေတြ  ေျပာပါတယ္။

အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Le Luong Minh ကေတာ့ အာဆီယံနဲ႔ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြအၾကား ဒီကိစၥအေပၚ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ ရိွေနတယ္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။

“ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ ဆက္လုပ္သြားမွာပါ။ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အားစိုက္ လုပ္ၾကတဲ့အခါမွာ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဒါဟာ အေရးပါတယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ အာဆီယံအတြက္တင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တ႐ုတ္အပါအ၀င္ ေဒသတြင္းက ႏိုင္ငံအားလံုးအတြက္ပါ။ ဒီလို သေဘာေပါက္မယ္ဆိုရင္ ခိုင္မာတဲ့ အေျဖရလဒ္ တခုခု ထြက္လာမွာပါ။”

တ႐ုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Li Keqiang ကလည္း ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္ေဒသ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ အားလံုးအတြက္ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာ ပဋိပကၡေတြ ကို ေျဖရွင္းရာမွာ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ေျဖရွင္းသြားမယ္လို႔ ရည္ညႊန္းေျပာခဲ့ပါတယ္။

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္ေဒသ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ပိုင္တယ္လို႔ တ႐ုတ္က ေျပာေနတာပါ။ ဘ႐ူႏိုင္း၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ဗီယက္နမ္တို႔ကလည္း ေရပိုင္နက္ အခ်ိဳ႕ေနရာကို သူတို႔ပိုင္တယ္လို႔ အျငင္းပြားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

No comments:

Post a Comment